Η ολοκληρωμένη και συμμετοχική προσέγγιση στην πολιτιστική κληρονομιά βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού πλαισίου δράσης για την πολιτιστική κληρονομιά. Η προσέγγιση αυτή είναι απαραίτητη για την προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή στηρίζουν τη συγκεκριμένη προσέγγιση. Τα θεσμικά αυτά όργανα της ΕΕ συμμετείχαν επίσης στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 και συνέβαλαν στην επιτυχία του.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ αναγνωρίζουν τον ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς ως ένα πολύτιμο αγαθό για την Ευρώπη. Αναγνωρίζουν ακόμη τη συμβολή της στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων, τον τρόπο με τον οποίο διευκολύνει την κοινωνική ένταξη, καθώς και την επίδρασή της στην οικονομία.
Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ τονίζουν επίσης τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πολιτιστική κληρονομιά. Για να αντιμετωπιστούν απαιτείται η συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών.
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τόνισε την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την πολιτιστική κληρονομιά στο ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015. Στο εν λόγω έγγραφο αναγνωρίζεται η καίρια σημασία μίας τέτοιας προσέγγισης για την επίτευξη του πολιτιστικού διαλόγου και της αμοιβαίας κατανόησης, καθώς και για την ενίσχυση της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής.
Πιλοτικά έργα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Τα πιλοτικά έργα είναι πειραματικές πρωτοβουλίες για τη διερεύνηση της δυνατότητας υλοποίησης συγκεκριμένων ενεργειών. Πολλά από αυτά εφαρμόζονται στον τομέα του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Έργο για την ψηφιακή ανάκτηση της εβραϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς - JDCRP
Το εν λόγω έργο αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ευρείας βάσης δεδομένων με υλικό που αφορά τα πολιτιστικά αγαθά εβραϊκής ιδιοκτησίας τα οποία λεηλατήθηκαν από τους Ναζί. Το έργο εστιάζει στην τύχη της συλλογής του Adolphe Schloss.
Σημαντικό μέρος του έργου αποσκοπεί στη συλλογή ορθών πρακτικών και στην υποβολή προτάσεων για δραστηριότητες ευαισθητοποίησης. Απώτερος σκοπός της βάσης δεδομένων είναι να γίνει μια επισκόπηση σε επίπεδο ΕΕ των λεηλατημένων έργων τέχνης, να διευκολύνει την έρευνα και να ενισχύσει την προστασία της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Πολλά μουσεία και ιδρύματα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ έχουν συγκεντρώσει μέχρι στιγμής περίπου 5.000 έγγραφα.
Μάθετε περισσότερα για το πιλοτικό έργο «ψηφιακή ανάκτηση της εβραϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς».
Προστασία των εβραϊκών κοιμητηρίων της Ευρώπης
Το εν λόγω έργο αποσκοπεί να χαρτογραφήσει πάνω από 3.000 κοιμητήρια στις ευρωπαϊκές χώρες, να εντοπίσει ορθές πρακτικές διατήρησης και να προτείνει ένα μοντέλο για την επιτυχή προστασία τους. Η δράση συνέβαλε στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 με τη διάδοση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την κληρονομιά και την πολιτιστική πολυμορφία της Ευρώπης.
Μάθετε περισσότερα για το έργο.
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το Συμβούλιο εγκρίνει μέτρα ενθάρρυνσης και συστάσεις, καθώς οι πολιτιστικές πολιτικές εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Η διατήρηση και η ενίσχυση της πολιτιστικής κληρονομιάς συγκαταλέγονται στους κύριους στόχους του Συμβουλίου στον τομέα του πολιτισμού, όπως καταδεικνύεται από τα πρόσφατα συμπεράσματά του:
- σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς (26 Απριλίου 2020)
- σχετικά με την ανάγκη πρόταξης της πολιτιστικής κληρονομιάς στο σύνολο των πολιτικών της ΕΕ (8 Ιουνίου 2018)
- σχετικά με τη συμμετοχική διακυβέρνηση της πολιτιστικής κληρονομιάς (23 Δεκεμβρίου 2014)
- σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό πόρο για μια βιώσιμη Ευρώπη (21 Μαΐου 2014)
Επιτροπή των Περιφερειών
Η Επιτροπή των Περιφερειών καταρτίζει γνωμοδοτήσεις σχετικά με νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ και προωθεί τον διάλογο και τη διασυνοριακή συνεργασία με εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές. Τονίζει τον θεμελιώδη ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στη διαχείριση, την προώθηση, την προστασία και τη διαφύλαξη της ευρωπαϊκής κληρονομιάς.
Διαβάστε τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) —Προς μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.
Το εν λόγω έγγραφο υπογραμμίζει τη σημασία της διακυβέρνησης για την προώθηση και τη στήριξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και αναγνωρίζει τον ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς για την ευρωπαϊκή ταυτότητα και την οικονομική ανάπτυξη.
Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή εκδίδει γνωμοδοτήσεις και ενημερωτικές εκθέσεις και διοργανώνει πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις με επίκεντρο την κοινωνία των πολιτών και τη συμμετοχή των πολιτών. Ορισμένες από αυτές είναι ειδικά αφιερωμένες στην πολιτιστική κληρονομιά.
Διαβάστε τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με τη συμβολή των αγροτικών περιοχών της Ευρώπης στο Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της αστικής/αγροτικής συνοχής.
Η εν λόγω γνωμοδότηση ενθαρρύνει τους ενδιαφερόμενους φορείς να υιοθετήσουν έναν ευρύ ορισμό του πολιτισμού που να περιλαμβάνει όλους τους πολίτες. Καλεί επίσης τα θεσμικά όργανα να αναγνωρίσουν επίσημα την αγροτική πολιτιστική κληρονομιά για την εγγενή καλλιτεχνική της αξία και την οικονομική και κοινωνική της συμβολή στην ευημερία των Ευρωπαίων πολιτών.
Εξωτερική δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο πολιτισμός και η πολιτιστική κληρονομιά διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις διεθνείς σχέσεις της ΕΕ. Η κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής του 2016 ενθαρρύνει την πολιτιστική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των χωρών-εταίρων με βάση την αρχή της συνένωσης των δυνάμεων.
Διαβάστε την κοινή ανακοίνωση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις» (2016)
Μάθετε περισσότερα για τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις.