Σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι προσηλωμένη στην προώθηση της πολυμορφίας του ευρωπαϊκού πολιτισμού στις διεθνείς της σχέσεις. Η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση της UNESCO του 2005 για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας των πολιτιστικών εκφράσεων, η οποία αποτελεί τη βασική νομοθεσία στον τομέα αυτόν.

Από το 2007 η προώθηση του πολιτισμού ως ζωτικού στοιχείου των διεθνών σχέσεων της ΕΕ αποτελεί έναν από τους τρεις κύριους στόχους του ευρωπαϊκού θεματολογίου για τον πολιτισμό. Η προσήλωση αυτή ανανεώθηκε στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου του 2018 για τον πολιτισμό.

Η εξωτερική στρατηγική της ΕΕ για τον πολιτισμό

Η Επιτροπή, για να χαράξει μια αποτελεσματική στρατηγική για τις πολιτιστικές της σχέσεις, κινήθηκε ως εξής:

• διεξήγαγε μια μεγάλης κλίμακας διαδικασία χαρτογράφησης και διαβούλευσης σε 54 χώρες στο πλαίσιο της προπαρασκευαστικής δράσης «Ο πολιτισμός στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ», με τη στήριξη πολιτιστικών ιδρυμάτων και οργανισμών. Μέσα από τη διαδικασία αυτή καταρτίστηκε σειρά εκθέσεων ανά χώρα, καθώς και μια τελική έκθεση και συστάσεις σχετικά με το πώς να αναπτυχθεί η στρατηγική προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τον πολιτισμό·
• ζήτησε τη γνώμη των πιο σημαντικών ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με την προστιθέμενη αξία, τους πιθανούς στόχους και τις αρχές στις οποίες πρέπει να στηριχθεί μια πιο στρατηγική προσέγγιση του πολιτισμού στις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης.

Μ’ αυτόν τον τρόπο προετοιμάστηκε το έδαφος για τη δημοσίευση της κοινής ανακοίνωσης με τίτλο «Προς μια στρατηγική της ΕΕ για διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις», η οποία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της διεθνούς πολιτιστικής συνεργασίας της ΕΕ. Η στρατηγική θέτει τρεις βασικούς στόχους:

1. Αξιοποίηση του δυναμικού που ενέχει ο πολιτισμός και η δημιουργικότητα με σκοπό τη βιώσιμη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη

Ο πολιτισμός αποτελεί πηγή ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς και δημιουργίας θέσεων εργασίας, ενώ το παγκόσμιο εμπόριο δημιουργικών προϊόντων συνέχισε να επεκτείνεται τα τελευταία χρόνια, παρά την οικονομική αβεβαιότητα.

2. Προώθηση της ειρήνης και καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης μέσω του διαπολιτισμικού διαλόγου

Ο διαπολιτισμικός διάλογος μπορεί να οικοδομήσει και να προωθήσει την κατανόηση εντός και μεταξύ των κοινωνιών. Καταδεικνύει την αξία της πολιτιστικής πολυμορφίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

3. Ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς

Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί σημαντική έκφραση της πολιτιστικής πολυμορφίας, και αξίζει να προστατευθεί. Η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς σε ολόκληρο τον κόσμο, παρέχοντας κατάρτιση, καθώς και δραστηριότητες ανάπτυξης δεξιοτήτων και μεταφοράς γνώσεων στις χώρες-εταίρους της.

Η ενεργός συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών στη νέα στρατηγική αποτελεί βασικό παράγοντα επιτυχίας της. Τα ενδιαφερόμενα μέρη είναι:

• κυβερνήσεις χωρών-εταίρων
• τοπικές πολιτιστικές οργανώσεις και κοινωνία των πολιτών
• η Επιτροπή
• η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης
• το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
• άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ
• τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα πολιτιστικά τους ιδρύματα 

Βασιζόμενοι στο πλαίσιο αυτό, διάφοροι παράγοντες απεύθυναν έκκληση για μια στρατηγική προσέγγιση του πολιτισμού στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ:

• Τα κράτη μέλη της ΕΕ ενέκριναν τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τον πολιτισμό στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την πολιτιστική πολυμορφία και τον διαπολιτισμικό διάλογο. Το τρέχον πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για τον πολιτισμό, το οποίο καλύπτει την περίοδο 2023-2026, ενσωματώνει τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις ως μία από τις έξι προτεραιότητές του.
• Η συνολική στρατηγική για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης όρισε την πολιτιστική διπλωματία ως νέο πεδίο κοινής εξωτερικής δράσης. Στη νέα ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη αναγνωρίστηκε ο πολιτισμός ως σημαντικό στοιχείο και παράγοντας διευκόλυνσης.
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα σχετικά με τις πολιτιστικές διαστάσεις των εξωτερικών δράσεων της ΕΕ και την αντίστοιχη προπαρασκευαστική δράση στον τομέα αυτόν.
• Η κοινωνία των πολιτών, ιδίως με την πρωτοβουλία «Περισσότερη Ευρώπη»

Περιφερειακή συνεργασία

Η ΕΕ στηρίζει την πολιτιστική συνεργασία και τον πολιτικό διάλογο με χώρες εκτός της ΕΕ μέσω περιφερειακών ομάδων, διεθνών οργανισμών και ειδικών σχέσεων με τις επιμέρους χώρες.

Υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες

Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της ΕΕ στηρίζει τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό κλάδο της Ευρώπης. Ολόκληρη η περιφέρεια συμμετέχει στο υποπρόγραμμα «Πολιτισμός» του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».

Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) στηρίζει τα Δυτικά Βαλκάνια στην προετοιμασία τους για προσχώρηση στην ΕΕ και διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία, συνδυάζοντας διμερή και περιφερειακή στήριξη. Μεταξύ των δράσεων στο πλαίσιο αυτού του μέσου συγκαταλέγονται ο διαγωνισμός για σχέδια πολιτιστικής συνεργασίας με τα Δυτικά Βαλκάνια και η από κοινού καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών στα Δυτικά Βαλκάνια, την οποία έχουν αναλάβει η ΕΕ και η UNESCO.

Το μέσο τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) και το πρόγραμμα αδελφοποίησης.

Η πρωτοβουλία Interreg B, η οποία στηρίζει τη διακρατική συνεργασία. Τρία από τα προγράμματά της καλύπτουν εν μέρει τα Δυτικά Βαλκάνια (ADRION, DANUBE και Βαλκάνια-Μεσόγειος).

Χώρες της Ευρωπαϊκής Γειτονίας

Η πολιτιστική συνεργασία αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) της ΕΕ και καλύπτει τις ακόλουθες χώρες: Αλγερία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Αίγυπτος, Γεωργία, Ισραήλ, Ιορδανία, Λίβανος, Λιβύη, Μολδαβία, Μαρόκο, Παλαιστίνη, Συρία, Τυνησία και Ουκρανία.

Τα πολιτιστικά σχέδια χρηματοδοτούνται από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό γειτονίας και εταιρικής σχέσης (ENPI).  Αυτό το μέσο περιλαμβάνει προγράμματα διμερούς, περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας, το μέσο τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) και το πρόγραμμα αδελφοποίησης.

Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» της ΕΕ για την περίοδο 2014-20 ανέπτυξε τη συνεργασία επιτρέποντας στις χώρες να συμμετέχουν πλήρως, εφόσον πληρούσαν τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Η Αρμενία, η Γεωργία, η Μολδαβία, η Τυνησία και η Ουκρανία έγιναν μέλη του προγράμματος αυτού.

Νότια Εταιρική Σχέση

Οι σχέσεις της ΕΕ με την περιοχή αυτή διέπονται από την ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη για την ανάπτυξη, τη συνολική στρατηγική της ΕΕ και την αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας. Το έγγραφο στρατηγικής για την περιοχή του Νότου για την περίοδο 2014-2020 ορίζει την οικοδόμηση αυτής της εταιρικής σχέσης ως έναν από τους στόχους της, με ειδική έμφαση στη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και στις ενισχυμένες ευκαιρίες για ανταλλαγές και διαπροσωπικές επαφές, ιδίως μεταξύ των νέων. Μια από τις προτεραιότητες του πολυετούς ενδεικτικού προγράμματος για την περιφέρεια του Νότου είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και η προώθηση της σταθερότητας, μεταξύ άλλων και στους τομείς του πολιτισμού και της νεολαίας.

Αυτό οδήγησε στη χρηματοδότηση ενός νέου προγράμματος για τη στήριξη της νεολαίας και του πολιτισμού στη Νότια Γειτονία. Η συνιστώσα για τη νεολαία προωθεί την ενεργό συμμετοχή των νέων στην οικοδόμηση δημοκρατικών κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς μέσω του σχεδίου SAFIR. Η συνιστώσα του πολιτισμού στηρίζει τον πολιτισμό ως φορέα απασχόλησης, εκδημοκρατισμού, διαλλακτικότητας και ανθεκτικότητας στην περιοχή. Πριν από το 2018 το περιφερειακό πρόγραμμα Med-Culture παρείχε συνδρομή σε εννέα χώρες-εταίρους της Νότιας Μεσογείου για την ανάπτυξη και τη βελτίωση των πολιτιστικών πολιτικών και των πρακτικών που σχετίζονται με τον τομέα του πολιτισμού.

Ανατολική Εταιρική Σχέση

Η Ανατολική Εταιρική Σχέση της ΕΕ αποτελεί πλαίσιο πολιτιστικής συνεργασίας το οποίο εντάσσεται στην πολυμερή πλατφόρμα 4 «Επαφές μεταξύ των λαών».

Το πρόγραμμα EU4Culture αποσκοπεί στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ του πολιτισμού, της οικονομικής ανάπτυξης και της προώθησης του διαπολιτισμικού διαλόγου και εμπειριών.

Το πρόγραμμα «Πολιτισμός» της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης υποστήριξε τις προσπάθειες των χωρών-εταίρων για μεταρρύθμιση της πολιτιστικής πολιτικής σε κρατικό επίπεδο και συνέβαλε στη βελτίωση του επαγγελματισμού των φορέων που δραστηριοποιούνται στον πολιτιστικό και τον δημιουργικό κλάδο. Το πρόγραμμα αυτό, εκτός από τις δραστηριότητες που αφορούν την ανάπτυξη ικανοτήτων, έχει στηρίξει πολυάριθμα σχέδια με έμφαση στη μεταρρύθμιση της πολιτιστικής πολιτικής.

Αναπτυσσόμενες χώρες

Οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ), οι οποίοι απορρέουν από την Ατζέντα του 2030 των Ηνωμένων Εθνών, αποσκοπούν στο να καταστήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη πραγματικότητα για όλους.  Ο πολιτισμός συμβάλλει σε διάφορους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης. Ως παράγοντας διευκόλυνσης και σημαντική συνιστώσα της ανθρώπινης ανάπτυξης, ο πολιτισμός μπορεί να συμβάλει στα ακόλουθα:

• οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας
• προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου
• σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αξιών
• ανάπτυξη μιας δραστήριας κοινωνίας των πολιτών
• πρόληψη των συγκρούσεων
• κοινωνική ένταξη

Η ΕΕ, σύμφωνα με την κοινή αντίληψή της για την ανάπτυξη, έχει περιλάβει δραστηριότητες του πολιτιστικού τομέα στο αναπτυξιακό της έργο. Στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει 300 εκατ. ευρώ σε ενέργειες για την ανάπτυξη της συνεργασίας στον τομέα του πολιτισμού, ιδίως μέσω του Μηχανισμού Αναπτυξιακής Συνεργασίας, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης και του προγράμματος «Ορίζων 2020». 

Τα πιο πρόσφατα σχέδια αφορούν: την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς και τον τουρισμό, την προώθηση των ευκαιριών απασχόλησης και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων· τη στήριξη των κλάδων του πολιτιστικού και δημιουργικού κλάδου και τη διακυβέρνησή τους για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη· τον διαπολιτισμικό διάλογο, την ελευθερία έκφρασης και τα πολιτιστικά δικαιώματα για κοινωνική συνοχή, διαλλακτικότητα, συμμετοχή στα κοινά, ειρήνη και σταθερότητα.

Η χρηματοδότηση προέρχεται από προγράμματα όπως το νέο πρόγραμμα Πολιτισμός ΑΚΕ-ΕΕ «Προς έναν βιώσιμο πολιτιστικό κλάδο» (40 εκατ. ευρώ), η πρωτοβουλία χρηματοδότησης του δημιουργικού κλάδου «CREATIFI» (20 εκατ. ευρώ), το πρόγραμμα TransCultura για συνεργασία όσον αφορά την πολιτιστική κληρονομιά στην Καραϊβική (15 εκατ. ευρώ) και άλλα.

Το διεθνές συμπόσιο «Ο πολιτισμός για το μέλλον», το οποίο διοργανώθηκε στις 16-18 Ιουνίου 2019 στις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατέληξε στη διακήρυξη «Πολιτισμός για το μέλλον – Όραμα δημιουργικότητας, καινοτομίας & διαλόγου για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς».

Στρατηγικοί εταίροι

Επιπλέον, η ΕΕ έχει 10 στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με τις εξής χώρες: Βραζιλία, Δημοκρατία της Κορέας (Νότια Κορέα), ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ινδία, Καναδάς, Κίνα, Μεξικό, Νότια Αφρική και Ρωσία.

Νότια Κορέα

Το πρωτόκολλο πολιτιστικής συνεργασίας ΕΕ-Κορέας συνήφθη το 2009 στο πλαίσιο της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Κορέας. Το πρωτόκολλο καθορίζει το πλαίσιο εντός του οποίου τα δύο συμβαλλόμενα μέρη συνεργάζονται για τη διευκόλυνση των ανταλλαγών όσον αφορά τις πολιτιστικές δραστηριότητες, τα εμπορεύματα και τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του οπτικοακουστικού τομέα, και για τη βελτίωση των όρων που διέπουν τις ανταλλαγές αυτές.

Βάσει του πρωτοκόλλου, η ΕΕ και η Κορέα έχουν συγκροτήσει επιτροπή πολιτιστικής συνεργασίας η οποία επιβλέπει την εφαρμογή του. Πραγματοποιούνται συνεδριάσεις μία φορά τον χρόνο στην ΕΕ και την Κορέα εναλλάξ. Οι συνεδριάσεις αυτές εστιάζονται στη συνεργασία στους τομείς των τεχνών του θεάματος (Επίτιμος προσκεκλημένος της ΕΕ στην αγορά παραστατικών τεχνών της Seoul 2018), της αρχιτεκτονικής (Βραβείο αρχιτεκτονικής για νέα ταλέντα), της συνεργασίας μεταξύ πόλεων (Πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης), της πολιτιστικής κληρονομιάς και του οπτικοακουστικού τομέα.

Κίνα

Η συνεργασία με την Κίνα στον τομέα του πολιτισμού διεξάγεται κυρίως στο πλαίσιο του διαλόγου υψηλού επιπέδου μεταξύ των λαών. Η πιο πρόσφατη έκδοση του διαλόγου αυτού, το 2017, περιλάμβανε φόρουμ για τη συνεργασία μεταξύ των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης (ΠΠΕ) και των πολιτιστικών πόλεων της Ανατολικής Ασίας (CCEA), με βάση μελέτη της ΕΕ.

Οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί με την Κίνα περιλαμβάνουν τις εξής:

• το σχέδιο εμπορικής συνεργασίας ΕΕ–Κίνας II, το οποίο υποστήριξε τον διάλογο πολιτικής για τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό κλάδο μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών
• μια από κοινού χαρτογράφηση του πολιτιστικού και του δημιουργικού τοπίου ΕΕ–Κίνας

Διεθνείς οργανισμοί

UNESCO

Η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της είναι συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης της UNESCO του 2005 για την πολυμορφία των πολιτιστικών εκφράσεων. Η σύμβαση χρησιμεύει ως πλαίσιο για την ενωσιακή πολιτική όσον αφορά τον πολιτισμό στις εξωτερικές της σχέσεις, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου και της αναπτυξιακής συνεργασίας.

Η ΕΕ και η UNESCO εξέδωσαν κοινή δήλωση με την οποία επαναβεβαιώνουν τις κοινές αξίες τους, μεταξύ των οποίων ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η ελευθερία, η δημοκρατία, η ισότητα, το κράτος δικαίου και, πάνω απ’ όλα, το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης. Η UNESCO ήταν ενεργός εταίρος για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018 και αυτή τη στιγμή υλοποιεί διάφορα σχέδια της ΕΕ στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς.    

Συμβούλιο της Ευρώπης

Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι σημαντικός διεθνής εταίρος της ΕΕ, ιδίως στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Το Συμβούλιο της Ευρώπης υπήρξε επίσης ενεργός εταίρος για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018. Τα τρέχοντα κοινά σχέδια ΕΕ–Συμβουλίου της Ευρώπης περιλαμβάνουν τα εξής: «The Faro Way: enhanced participation in cultural heritage» (Ο τρόπος του Φάρο: ενισχυμένη συμμετοχή στην πολιτιστική κληρονομιά), το οποίο προωθεί τις αρχές της σύμβασης-πλαισίου του Συμβουλίου της Ευρώπης όσον αφορά την αξία της πολιτιστικής κληρονομιάς για την κοινωνία (Σύμβαση του Faro, 2005) και τις Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Πολιτισμός και εμπόριο

Η Επιτροπή διασφαλίζει ότι οι πολιτιστικές πτυχές λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις πολυμερείς και διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ και ότι οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες εξαιρούνται από τις εν λόγω διαπραγματεύσεις.
Για παράδειγμα, η ΕΕ έχει συνάψει το πρωτόκολλο πολιτιστικής συνεργασίας στο πλαίσιο της συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης ΕΕ-CARIFORUM. Το πρωτόκολλο αυτό αποσκοπεί στο να προωθήσει περαιτέρω τις πολιτιστικές και οπτικοακουστικές ανταλλαγές μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια συνεργασίας, σύμφωνα με τις βασικές διατάξεις της σύμβασης της UNESCO (άρθρο 16 σχετικά με την προτιμησιακή μεταχείριση των καλλιτεχνών, των πολιτιστικών αγαθών και των υπηρεσιών των αναπτυσσόμενων χωρών).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει πολιτιστικά και οπτικοακουστικά σχέδια που υλοποιούνται από κοινού με χώρες εκτός ΕΕ μέσω του προγράμματός της «Δημιουργική Ευρώπη».

Οριζόντιες πρωτοβουλίες – Πολιτιστικές πλατφόρμες και βραβεία υπό την ηγεσία της ΕΕ

Οι προπαρασκευαστικές ενέργειες των Ευρωπαϊκών Χώρων Πολιτισμού υλοποιούνται από τα EUNIC (Εθνικά Ινστιτούτα Πολιτισμού της ΕΕ), με σκοπό να προσδιορίσουν καινοτόμα πρότυπα συνεργασίας μεταξύ ευρωπαϊκών και τοπικών φορέων σε τρίτες χώρες. Τα πρότυπα αυτά θα στηρίξουν πολιτιστικά σχέδια που σχετίζονται με το τοπικό πλαίσιο. Για παράδειγμα, το σχέδιο «The Grid» στις ΗΠΑ αποτελεί συνεργασία του EUNIC Silicon Valley, της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Ουάσινγκτον D.C. και διαφόρων εταίρων. Το σχέδιο «The Grid» ενσωματώνει την καλλιτεχνική σκέψη στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και ξεκινά μια συζήτηση μεταξύ καλλιτεχνών, τεχνολογικών φορέων και φορέων χάραξης πολιτικής από την Ευρώπη, τη Silicon Valley και πέραν αυτών. Το σχέδιο «Urban Cult Lab'Africa» συγκεντρώνει έξι «fab labs» (εργαστήρια ψηφιακού σχεδιασμού και κατασκευής) στη Δυτική Αφρική, με σκοπό να σχεδιάσουν από κοινού πολιτιστικές εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων και φιλοξενία καλλιτεχνών σε διάφορους πολιτιστικούς θεσμούς, ζωντανές εκδηλώσεις και εκθέσεις.

Συγκροτήθηκε πλατφόρμα πολιτιστικής διπλωματίας της ΕΕ με σκοπό να παράσχει συμβουλές σχετικά με την εξωτερική πολιτιστική πολιτική, να διευκολύνει τη δικτύωση, να πραγματοποιήσει δραστηριότητες με πολιτιστικούς φορείς και να αναπτύξει προγράμματα επιμόρφωσης για την πολιτιστική ηγεσία. Τον Απρίλιο του 2020 δρομολογήθηκε μια πλατφόρμα πολιτιστικών σχέσεων παγκόσμιας εμβέλειας, με βάση την τετραετή εμπειρία από την πλατφόρμα πολιτιστικής διπλωματίας. Οι δραστηριότητες της πλατφόρμας αυτής υλοποιήθηκαν από κοινοπραξία στην οποία πρωτοστατούν το Ινστιτούτο Goethe, το IETM (Διεθνές Δίκτυο Σύγχρονων Τεχνών του Θεάματος), το Πανεπιστήμιο της πόλης Σιένα και το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Ίδρυμα.

Το βραβείο αρχιτεκτονικής για νέα ταλέντα διοργανώνεται από το Ίδρυμα Mies van der Rohe με την υποστήριξη του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» και είναι ανοικτό στη συμμετοχή ορισμένων χωρών της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Το βραβείο αναγνωρίζει το ταλέντο των αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων και αρχιτεκτόνων τοπίου που έχουν αποφοιτήσει πρόσφατα, και διευκολύνει τις επαφές τους με τους κυριότερους παράγοντες του τομέα στην Ευρώπη.

Τέλος, οι αντιπροσωπείες και τα γραφεία της ΕΕ αποτελούν βασικούς εταίρους για την οικοδόμηση συνεργασίας και εταιρικών σχέσεων με πολιτιστικούς παράγοντες στις χώρες όπου βρίσκονται.   Οι αντιπροσωπείες της ΕΕ μπορούν να συμβάλουν στον προσδιορισμό των τοπικών αναγκών και ευκαιριών, ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι δραστηριότητες εντάσσονται στα τοπικά πολιτισμικά πλαίσια και ότι παροτρύνουν τη συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού ενώ παράλληλα εξυπηρετούν τους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ. Τα πολιτιστικά σημεία επαφής στις αντιπροσωπείες της ΕΕ δέχονται επιμόρφωση σχετικά με την πολιτιστική διάσταση της ανάπτυξης και των εξωτερικών σχέσεων, με σκοπό την καλύτερη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών. 

Ο μελλοντικός Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας, ο οποίος θα αποτελέσει το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ για την εξάλειψη της φτώχειας και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, της ευημερίας, της ειρήνης και της σταθερότητας για την περίοδο 2021-27, θα περιλαμβάνει στήριξη στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας.

Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη», το μόνο ενωσιακό πρόγραμμα που επικεντρώνεται αποκλειστικά στη στήριξη του πολιτιστικού και του δημιουργικού κλάδου, θα είναι ανοικτό —έως κάποιο βαθμό— στη συνεργασία με τρίτες χώρες κατά την περίοδο 2021‑27.