Skip to main content

Culture and Creativity

Natura 2000 en cultuurlandschappen

Het natuurlijk erfgoed is een belangrijk onderdeel van ons cultureel erfgoed.

De Europese Unie heeft de afgelopen 25 jaar overal in de EU hard gewerkt aan een netwerk van beschermde natuurgebieden, het Natura 2000-netwerk. Dit netwerk moet het verlies aan biodiversiteit in Europa een halt toeroepen en omkeren.

Natura 2000 is het grootste gecoördineerde netwerk van natuurgebieden ter wereld, met vertakkingen in alle lidstaten, een oppervlakte van 18% van het hele Europese grondgebied en bijna 6% van de Europese wateren. Het netwerk moet ervoor zorgen dat Europa's meest waardevolle en bedreigde soorten en habitats nog lang blijven bestaan.

Natura 2000: succesverhalen over natuurbeheer en cultureel erfgoed

Mensen beseffen steeds beter dat natuurlijk en architecturaal erfgoed nauw met elkaar verbonden zijn en dat ze samen duurzaam moeten worden beheerd.

Een reeks casestudy’s heeft aangetoond dat dat in veel Natura 2000-gebieden op een geslaagde manier gebeurt.

Lees meer over het culturele en natuurlijke erfgoed van Europa in Natura 2000 [pdf].

In 2019 verscheen een rapport, “Natural and cultural heritage in Europe: Working together within the Natura 2000 network”, het resultaat van het actieplan voor natuur, mens en economie. Het is een van de follow-upmaatregelen na het Europees Jaar, zoals vermeld in het Europees actiekader voor cultureel erfgoed.

Het rapport verkent de ruimtelijke overlap tussen natuurlijk en cultureel erfgoed. Het gaat na met welke dreigingen en problemen beide te maken krijgen en hoe EU-fondsen kunnen helpen om gezamenlijke initiatieven van de grond te krijgen. Ook staan er aanbevelingen in voor het aanpakken van bestaande problemen. Het rapport vertelt hoe geïntegreerd beheer kan worden aangemoedigd, en welke sociaaleconomische voordelen dat biedt.

Lees meer over het verslag uit 2019 en de verbanden tussen natuurlijk en cultureel erfgoed.

Casestudy’s

Natuurpark, Rilaklooster, Bulgarije

Dit natuurgebied wordt beschermd vanwege zijn uitzonderlijke culturele en natuurlijke waarde. Een klein deel van het gebied is bovendien een natuurreservaat. Het klooster staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Het beheersplan voor het natuurpark van het Rilagebergte, moet met name zorgen voor:

  • een optimaal evenwicht tussen de instandhouding van het natuurschoon en de culturele rijkdom van het park
  • een goed gebruik van zijn middelen
  • een optimaal gebruik van de mogelijkheden die het park biedt

Dankzij de goede verstandhouding tussen alle betrokken partijen wordt het beheersplan goed uitgevoerd en blijft het park een symbool van de onscheidbare band tussen natuur en geest.

The Burren, Ierland

The Burren werd in 1991 een nationaal park en is sinds 2011 opgenomen in het Global Geopark Network van de Unesco. De Burren is beroemd vanwege zijn opmerkelijke flora en prachtige kalksteenlandschap met een buitengewoon grote verscheidenheid aan zeldzame plantensoorten. Om die bijzonder habitats en soorten te beschermen zijn drie verschillende beschermde gebieden opgenomen in het Natura 2000-netwerk.

Ook het culturele landschap van de Burren is van groot belang, gezien de rijke winterse herdersactiviteiten.

De Ierse overheid reguleert en beheert dit natuurlijk en cultureel erfgoed en betrekt de lokale gemeenschappen daarbij. Het Burren Community Charter is een goed voorbeeld van bottom-up-modellen voor strategisch beheer. Behoud en ontwikkeling zijn gebaat bij een geïntegreerde aanpak die door lokale gemeenschappen wordt ontwikkeld.