Pod pojęciem „sektora kultury i sektora kreatywnego” kryją się wszystkie sektory, których działalność opiera się na wartościach kulturowych lub na innych rodzajach artystycznej i innej, indywidualnej lub zbiorowej, twórczej ekspresji. Taka definicja znajduje się w podstawie prawnej programu „Kreatywna Europa”.
Wsparcie dla tych sektorów zapewnia się w oparciu o dane opracowane przez Eurostat za pośrednictwem sieci Europejskiego Systemu Statystycznego poświęconej kulturze (ESSnet „Kultura”) i jej prac nad lepiej skoordynowaną harmonizacją statystyk na temat sektora kultury i sektora kreatywnego (na przykład w drodze przeglądu typologii i terminologii wskaźników, przekazywania informacji za pomocą wskaźników oraz znaczenia kształtowania polityki).
Z kolei branża kultury i branża kreatywna koncentrują się na dalszych etapach łańcucha wartości, tzn. produkcji i upowszechnianiu w ramach działań przemysłowych i produkcyjnych.
Znaczenie sektora kultury i sektora kreatywnego
Sektor kultury i sektor kreatywny w istotny sposób przyczyniają się do ciągłego rozwoju społeczeństw i stanowią podstawę gospodarki kreatywnej. Są to sektory oparte na wiedzy oraz kreatywności i talencie ludzi, stanowiące źródło znacznego bogactwa gospodarczego. Co ważne, mają one kluczowe znaczenie dla tworzenia wspólnego poczucia europejskiej tożsamości, kultury i wartości. Z ekonomicznego punktu widzenia sektory te przyczyniają się do generowania ponadprzeciętnego wzrostu i tworzenia miejsc pracy, w szczególności dla osób młodych, jednocześnie zwiększając spójność społeczną.
Wsparcie dla sektora kultury i sektora kreatywnego: program „Kreatywna Europa”
Program „Kreatywna Europa” składa się z podprogramu KULTURA i podprogramu MEDIA (sztuki audiowizualne) oraz komponentu międzysektorowego.
Program „Kreatywna Europa” obejmuje wsparcie na rzecz współpracy transgranicznej i tworzenia sieci kontaktów na potrzeby wszystkich sektorów kultury i sektorów kreatywnych oraz współfinansowanie ważnych platform i sieci.
Przed sporządzeniem wniosku dotyczącego przyszłego programu „Kreatywna Europa” na lata 2021–2027 Komisja przeprowadziła konsultacje z szerokim gronem zainteresowanych stron i ekspertów z państw członkowskich. Równolegle z tymi konsultacjami przeprowadzono śródokresową ocenę programu „Kreatywna Europa” na lata 2014–2020. Zarówno w ramach konsultacji, jak i oceny stwierdzono, że w obecnym programie nie uwzględniono w wystarczającym stopniu potrzeb niektórych sektorów.
Zidentyfikowane braki mają zostać uwzględnione we wniosku dotyczącym programu „Kreatywna Europa” na lata 2021–2027, w którym w tym celu zaproponowano szczególne wsparcie sektorowe w obszarach, takich jak:
Wymienione działania sektorowe będą koncentrowały się na budowaniu zdolności, profesjonalizacji i rozwoju talentów, gromadzeniu danych, aby lepiej poznać te sektory, a także na możliwościach w zakresie eksportu. Działania te będą stanowić rozwinięcie i uzupełnienie unijnych działań i projektów już przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich lat, w tym inicjatywy Music Moves Europe.
Innowacyjność, przedsiębiorczość i finanse
Przedsiębiorczość i innowacyjność stanowią istotne zagadnienia związane z sektorem kultury i sektorem kreatywnym oraz tymi branżami. Szczegółową analizę tych zagadnień przeprowadzili eksperci z państw członkowskich. Wyniki są dostępne na przykład w sprawozdaniu grupy OMK pt. „Rola polityki publicznej w rozwijaniu potencjału przedsiębiorczości i innowacyjności sektora kultury i kreatywnego” oraz w szczegółowym przeglądzie unijnych polityk i badań.
Równie istotną kwestią przeanalizowaną przez ekspertów z państw członkowskich jest dostęp do finansowania dla sektora kultury i sektora kreatywnego oraz tych branży. Ustalenia z tej analizy są dostępne w sprawozdaniu OMK na temat dostępu do finansowania pt. „W kierunku skuteczniejszych ekosystemów finansowych”.
W styczniu 2020 r. organizatorzy projektu FLIP („Finanse, edukacja, innowacja i patentowanie”) dla branży kultury i kreatywnej wraz z Komisją i ekspertami z państw członkowskich zorganizowali konferencję w celu szczegółowego przeanalizowania dotychczasowych osiągnięć w zakresie finansów, innowacji i innych istotnych zagadnień w kontekście sektora kultury i sektora kreatywnego.
- Dowiedz się więcej na temat wniosków z konferencji
Oprócz tych konkretnych inicjatyw sektor i branża stojące w obliczu tych problemów są objęte różnymi europejskimi programami wsparcia. Wśród nich są:
- system poręczeń na rzecz sektora kultury i sektora kreatywnego w ramach programu „Kreatywna Europa” na lata 2014–2020
- finansowanie zapewniane przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii na rzecz nowych wspólnot wiedzy i innowacji w sektorze kultury i sektorze kreatywnym
- możliwości związane z programem „Horyzont Europa”
- program „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców
- projekt partnerski WORTH
- inicjatywa STARTS (Innowacyjność jako efekt połączenia nauki, technologii i sztuki), program rezydencji STARTS
- wsparcie UE na rzecz przedsiębiorstw typu start-up z branży cyfrowej
Sieci w obszarach sektora kultury i sektora kreatywnego na poziomie europejskim
- Europejska sieć kreatywnych przedsiębiorstw
- Europejska sieć centrów kreatywności
- Europejskie sieci inkubacji dotyczące innowacji kierowanej kreatywnością
- Ogólnoeuropejska sieć ośrodków innowacji cyfrowych
- Regionalna inicjatywa na rzecz kultury i kreatywności
- Sieć Regionów Europejskich na rzecz Badań i Innowacji – grupa robocza ds. projektowania i kreatywności
Aby wspierać sektor kultury i sektor kreatywny w drodze kształtowania polityki opartej na dowodach, Komisja Europejska i Eurostat opracowują statystyki kulturalne oraz prowadzą inne istotne badania.