Fatti ewlenin

Studios tal-arkitettura: Studio Donna Van Milligen Bielke; ARD De Vries Architecten u Piet Oudolf (arkitett tal-pajsaġġ)

Sponsor prinċipali: il-belt ta’ Groningen

Sena ta’ tlestija: 2022

Materjali: konkrit iswed u abjad, kisi ta’ aluminju abjad, bricks

Erja totali: 2,600 m²  

Premjijiet: Bini BNA tas-Sena 2023

Sfond urban

Għal snin sħaħ, il-kumpaniji teatrali u taż-żfin kienu mxerrdin madwar il-belt. Fl-2018, il-muniċipalità ppubblikat kompetizzjoni arkitettorali biex tikkummissjona bini ġdid biex iġġib l-erba’ kumpaniji f’post wieħed u tagħtihom indirizz permanenti u viżibbli f’żona industrijali preċedenti, fil-junction bejn il-Groningen l-antik u l-Groningen il-ġdid.

Il-brief għal De Kunstwerf (“il-bitħa tal-arti”) kien jikkonsisti f’4 spazji għar-rehearsals magħluqin individwali għall-kumpaniji differenti tat-teatru u taż-żfin b’rekwiżiti stretti għall-kontroll tal-istorbju. Kull waħda għandu jkollha l-kċina, il-bieb ta’ quddiem, u l-uffiċċju tagħha stess.  

Il-parteċipanti fil-kompetizzjoni kellhom jikkunsidraw il-fdalijiet ta’ dan il-passat, li jinkludu ringiela ta’ djar tal-ħaddiema, impjant kbir tal-elettriku (li diġà jospita kumpanija taż-żfin rinomata), villa, u paviljun żgħir ta’ dħul, kollha mlibbsin f’skema ta’ disinn eklettiku ta’ bricks magħmulin minn materjal kannella flimkien ma’ ttrimjar b'ġebel u bricks ħomor.

Il-proġett jissodisfa l-ambizzjonijiet ta’ Groningen għal arkitettura ta’ kwalità għolja u jwieġeb għat-tnaqqis tal-Gvern fil-baġits għall-kumpaniji teatrali u taż-żfin.

Soluzzjoni

Il-proġett rebbieħ ippropona li jiġu organizzati l-ispazji u l-faċilitajiet mitlubin madwar sensiela ta’ ġonna ta’ btieħi interkonnessi. Għalhekk, il-qalba ta’ De Kunstwerf mhix il-bini nnifsu, iżda l-ġnien ta’ ġewwa, imfassal bħala sensiela ta’ spazji pubbliċi li tistieden lill-udjenza biex tħares ġewwa u tħeġġeġ l-interazzjoni u l-kooperazzjoni bejn il-kumpaniji.

Il-bini l-ġdid jixraq b’mod ċar madwar il-binjiet storiċi eżistenti, u joffri passaġġ sabiħ bi rkejjen ta’ kenn fini u niċeċ fejn wieħed jista’ joqgħod bilqiegħda. L-anfiteatru ċentrali, ippożizzjonat bejn il-kumpaniji kollha, iservi bħala spazju ċentrali fejn jinġabar il-pubbliku.  

Fejn it-truf tas-sit ikunu ħielsa mill-bini, l-arkitetti żiedu arkati u kolonnadi biex jagħlqu l-perimetru viżwalment. Pavimentati fi bricks, li jiżguraw ċerta kontinwità mal-qafas storiku, jiftħu l-post għall-qafas urban tal-madwar.

L-arkitetti ffaċċjaw żewġ restrizzjonijiet kbar. L-ewwel waħda, minħabba l-estrazzjoni tal-gass fir-reġjun, Groningen hi suxxettibbli għat-terremoti. It-tieni, l-ispazji għar-rehearsals kellhom bżonn ikunu insulati akustikament kemm minn xulxin kif ukoll mill-ġirien. Fl-aħħar għażlu qafas tal-azzar (flessibbli biżżejjed biex jiflaħ għat-theżżiż siżmiku) miksi b’konkrit oħxon għal prestazzjoni akustika.

Kriterji għal kwalità għolja (kuntest, sens ta’ post, diversità, sbuħija)

• Il-proġett jibbilanċja b’mod intelliġenti interessi multipli u jagħti rispons spazjali u materjali għal diversi sfidi: jintegra l-bini l-ġdid b’mod armonjuż mal-bini storiku u l-qafas urban; jippermetti sinerġiji fost il-kumpaniji; jiftaħ il-post għall-belt; jagħti viżibbiltà lill-kumpaniji; jipprevjeni l-istorbju akustiku u hu ppjanat kontra t-terremoti.
• Il-lingwa viżiva hi grafika ħafna u ċertament innovattiva fin-Netherlands.
• De Kunstwerf ma tiffokax fuq is-sala teatrali, iżda fuq l-isfera pubblika. Minħabba n-natura tad-disinn tagħha, De Kunstwerf hi binja kulturali li tistabbilixxi konnessjoni bejn ir-residenti u l-viżitaturi. Hi tippermetti u tappoġġja wkoll sinerġiji fost il-kumpaniji.
• Il-faċċata t’isfel magħmula minn konkrit iswed illustrat, b’galleriji u arkati, tinħass kważi klassika, filwaqt li l-elementi tal-konkrit konvess abjad li jogħlew fuqha għandhom dehra industrijali. Il-galleriji kkurvati jiffunzjonaw tajjeb ukoll bħala żona ta’ tranżizzjoni bejn ġewwa u barra, u l-konkrit abjad tal-ħnejjiet joħloq effetti ta’ dellijiet li jinbidlu matul il-jum.

Ippjanar u mmaniġġar

Il-kompetizzjoni tad-disinn arkitettorali ġiet organizzata f’żewġ stadji, taħt is-superviżjoni tal-arkitett tal-belt. 120 applikant ippreżentaw il-viżjoni tagħhom għall-proġett bil-miktub. Imbagħad ħames uffiċċji arkitettorali ġew mistidnin jippreżentaw disinn tal-iskizzijiet – dawn ġew remunerati għal dan.
L-istudio arkitettorali magħżul ħadem mill-qrib mal-kumpaniji teatrali u taż-żfin, u mad-dipartimenti muniċipali, filwaqt li qies il-ħtiġijiet tagħhom.

Taħt it-tmexxija ta’ mexxej wieħed tal-proġett, diversi dipartimenti muniċipali kienu involuti fil-proġett: id-Dipartiment għall-Kultura, id-Dipartiment għall-Ippjanar u l-Iżvilupp Urban, u d-Dipartiment għall-Proprjetà Immobbli. B’kollox, 10 impjegati taċ-ċivil mill-muniċipalità kienu involuti matul il-proċess kollu tal-akkwist, id-disinn u l-kostruzzjoni.

Baġit u finanzjament

• Il-baġit totali għat-tfassil u l-kostruzzjoni tal-proġett kien ta’ €7 miljun:
• 52% iffinanzjati mill-Belt ta’ Groningen
• 42% ġejjin mill-kera mħallsa mill-kumpaniji taż-żfin u tat-teatru
• 6% iffinanzjati mill-Istat

Ideat trasferibbli

1. Kunu ċerti li tippermettu lid-ditti arkitettorali li għadhom jibdew japplikaw għal Kompetizzjonijiet tad-Disinn Arkitettoniku. Anke jekk ma jistgħux juru esperjenza estensiva fi proġetti simili, jistgħu jġibu ideat ġodda u innovattivi.
2. Ikkunsidraw l-ispazju pubbliku tal-madwar.
3. Fasslu bini li jaqbel mal-ħtiġijiet ta’ dawk li joħolqu l-kultura, li fih jistgħu jkunu viżibbli, aktar milli post għall-wiri ta’ xogħolhom biss.