Studios tal-arkitettura: Antonio Alvarez-Cienfuegos permezz ta’ kompetizzjoni organizzata mill-Kulleġġ Uffiċjali tal-Arkitetti ta’ Extremadura (COADE)

Sponsor prinċipali: Pueblos con futuro - Programm tal-Awtorità Provinċjali ta’ Cáceres

Sena ta’ tlestija: għadha għaddejja

Erja totali:  3,300,50 m2

Belt / sfond reġjonali

Cáceres ilha sit ta’ Patrimonju Dinji tal-UNESCO mill-1986. Il-Pjazza Santiago hi post popolari kemm għall-abitanti reliġjużi, persuni lokali oħrajn kif ukoll it-turisti, u tospita numru kbir ta’ attivitajiet kulturali u ta’ divertiment.

Madankollu, l-assoċjazzjonijiet tar-residenti esprimew preokkupazzjonijiet dejjem jiżdiedu dwar id-degradazzjoni u l-marġinalizzazzjoni ta’ din iż-żona b’valur arkitettorali u patrimonjali eċċezzjonali.

Fl-2022, l-awtoritajiet pubbliċi ddeċidew li jtejbu l-pjazza. Huma riedu jittrasformawha fi spazju aktar attraenti li jista’ jissodisfa aħjar il-ħtiġijiet tal-utenti, jakkomoda diversi attivitajiet u jsaħħaħ is-sens ta’ appartenenza tal-komunità lokali.

Il-Kulleġġ Uffiċjali tal-Arkitetti ta’ Extremadura (COADE) ġie fdat biex imexxi kompetizzjoni biex jiġbor proposti sabiex:

• jittejbu l-aċċessibbiltà u l-funzjonalità tal-pjazza
• tiġi stabbilita strateġija għall-mobbiltà u l-parking tal-karozzi
• jissaħħu ż-żoni ekoloġiċi
• jiġi żgurat l-immaniġġar xieraq tas-servizzi urbani
• jittejjeb il-ġbir u d-drenaġġ tal-ilma

Din l-inizjattiva hi ispirata mill-valuri u l-prinċipji tal-Bauhaus Ewropea l-Ġdida, u l-Aġenda Urbana Spanjola. Timplimenta azzjonijiet previsti mill-Pjan ta’ Azzjoni Lokali ta’ Cáceres u tilħaq l-objettivi stabbiliti fl-istrateġija fit-tul Spanjola għar-rinnovazzjoni tal-enerġija tal-bini.

Soluzzjoni

Ir-rinnovazzjoni tal-Pjazza Santiago u l-viċinat ta’ madwarha hi r-riżultat ta’

• approċċ parteċipattiv li involva mill-qrib liċ-ċittadini fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet
• kollaborazzjoni bejn diversi livelli ta’ governanza, li pprovdiet tmexxija b’saħħitha
• gwida esperta pprovduta mill-COADE

L-ispeċifikazzjonijiet ta’ din il-kompetizzjoni ġew ifformulati minn grupp ta’ ħidma magħmul minn rappreżentanti tal-assoċjazzjonijiet tar-residenti, il-COADE, u awtoritajiet pubbliċi. Il-Kunsill Provinċjali ta’ Cáceres, il-Kunsill tal-Belt ta’ Cáceres, u l-COADE kellhom ukoll diversi laqgħat tekniċi biex jallineaw il-kriterji u l-aspettattivi tagħhom.

Il-COADE, f’kollaborazzjoni mal-assoċjazzjonijiet tar-residenti, wettaq bosta laqgħat, sessjonijiet ta’ ħidma u azzjonijiet, bħal żjarat fil-pjazza, matul il-proċess kollu biex titqajjem kuxjenza fost l-abitanti u jinġabru l-proposti tagħhom.

Il-ġurija tal-kompetizzjoni, magħmula minn residenti, arkitetti, u rappreżentanti mill-amministrazzjonijiet lokali u provinċjali, iltaqgħet f’Lulju 2022 biex tirrevedi s-sottomissjonijiet kollha. F’Ottubru 2022, il-proġett rebbieħ ġie ppreżentat pubblikament u ġiet inawgurata wirja li turi l-proposti kollha fil-kwartieri ġenerali tal-COADE, fil-preżenza tal-partijiet ikkonċernati kollha involuti fil-proċess.

Kriterji għal kwalità għolja (kuntest, sens ta’ post, diversità, sbuħija)

• Il-proċess ta’ riabilitazzjoni għall-pjazza għandu għeruq sodi fil-preokkupazzjonijiet u l-proposti espressi mir-residenti, meta wieħed iqis l-ispeċifiċitajiet tal-post, jiġifieri pjazza u viċinat b’valur ta’ patrimonju għoli.
• Objettiv ewlieni kien li jissaħħaħ is-sens ta’ appartenenza tal-komunità lokali. L-approċċ parteċipattiv ippermetta lill-arkitetti jfasslu s-soluzzjonijiet għar-riabilitazzjoni tal-pjazza għall-ħtiġijiet tal-utenti kollha, filwaqt li jitqies il-valur tal-patrimonju tal-post.
• Matul il-proċess, twettqu bosta azzjonijiet biex l-abitanti jiġu sensibilizzati għall-isfidi tal-proġett u biex jinġabru l-proposti tagħhom. Dan l-approċċ parteċipattiv ippermetta t-tfassil ta’ soluzzjonijiet imfassla apposta u t-tisħiħ tas-sens ta’ appartenenza tal-komunità.

Ippjanar u mmaniġġar

Il-proġett kien issorveljat minn diversi amministrazzjonijiet pubbliċi, inklużi

• il-Kunsill Provinċjali ta’ Cáceres (Dipartiment tal-Infrastrutturi Territorjali Intelliġenti u l-Mobbiltà),
• il-Kunsill tal-Belt ta’ Cáceres (Uffiċċju tal-Iżvilupp Urban u tal-Belt Storika)
• Il-Konsorzju tal-Belt Storika ta’ Cáceres

Il-Kompetizzjoni Ideat ġiet żviluppata u implimentata mill-COADE, b’kontribuzzjonijiet mill-Assoċjazzjoni tal-Viċinat Ciudad Monumental de Cáceres u l-Istitut Teknoloġiku tal-Materjali Ornamentali u tal-Kostruzzjoni (INTROMAC).

Baġit u finanzjament

Il-baġit totali allokat għall-proċess kollu (inklużi x-xogħlijiet ta’ rinnovazzjoni li ġejjin) kien ta’ €600,000; ipprovdut mill-Kunsill Provinċjali ta’ Cáceres lill-COADE biex jimplimenta l-proġett u x-xogħlijiet ta’ riabilitazzjoni. Dan il-baġit probabbilment se jiżdied għal €1.1 miljun minħabba l-inflazzjoni.

Ideat trasferibbli

• Iddisinjaw u implimentaw il-proċess parteċipattiv strutturat mill-bidu nett, li fih l-abitanti ta’ kull età, ġeneru u sfond soċjali, ikunu fiċ-ċentru tad-deċiżjonijiet.
• Dan il-proċess parteċipattiv għandu jitmexxa u jingħata pariri mill-professjonisti, sabiex id-deċiżjonijiet ikunu teknikament u ekonomikament fattibbli.
• Rawmu djalogu bejn perspettivi, dixxiplini u amministrazzjonijiet differenti fi proċess ta’ kogovernanza f’diversi livelli.