Skip to main content

Culture and Creativity

Ecosysteem ter ondersteuning van kunstenaars

In het werkplan voor cultuur 2015-2018 worden de culturele en creatieve sector, de creatieve economie en innovatie genoemd als een van de vier prioriteiten voor samenwerking op het gebied van cultuurbeleid. In de nieuwe Europese agenda voor cultuur en het werkplan voor cultuur 2019-2022 wordt gewezen op het belang van de culturele en creatieve sector voor innovatie, werkgelegenheid, cohesie en het welzijn van samenlevingen.

De culturele en de creatieve sector functioneren binnen ecosystemen. Centraal in deze ecosysteembenadering staat het idee dat de culturele en de creatieve sector vervlochten zijn met aangrenzende sectoren en met volledig verschillende sectoren. Dit werd benadrukt in het OCM-verslag over de rol van het overheidsbeleid bij de ontwikkeling van het ondernemings- en innovatiepotentieel in de culturele en creatieve sector.

Culturele en creatieve ecosystemen vormen de voedingsbodem voor innovatie, met name binnen het steeds vaker onderkende concept dat innovatie verder gaat dan zuiver technologische innovatie op het gebied van STEM (wetenschap, technologie, engineering en wiskunde) en STEAM (wetenschap, technologie, engineering, kunst en wiskunde), en ook sociale en maatschappelijke innovatie omvat. Deze aanpak komt tot uiting in nieuwe programma’s zoals Horizon Europa en KIG’s (kennis- en innovatiegemeenschappen), waarin de culturele en de creatieve sector een centrale rol spelen.

EU-steun en cocreatie

De Europese Commissie hanteert een ecosysteembenadering voor de ondersteuning van kunstenaars, culturele en creatieve professionals en Europese inhoud en verstrekt financiering in het kader van Creatief Europa en andere programma’s.

Het door de EU gefinancierde beleidsproject FLIP (“Finance, Learning, Innovation and Patenting”, “Financiering, opleiding, innovatie, octrooiering”) voor de culturele en creatieve sector heeft de ecosysteembenadering een nieuwe invulling gegeven. In januari 2020 werd een conferentie georganiseerd met de Commissie en deskundigen van de lidstaten om de balans op te maken van de resultaten op het gebied van financiering, innovatie en andere belangrijke thema’s voor de culturele en creatieve sector. Lees de conclusies van de conferentie [pdf].

Informatie-uitwisseling

Aanvullende informatie over de culturele en creatieve sector is ook te vinden op het Creatives Unite-platform. Beleidsexperimenten en cocreatie, intercollegiaal leren en uitwisseling van goede praktijken met het maatschappelijk middenveld (dialoog in het kader van Voices of Culture), andere activiteiten voor intercollegiaal leren zoals het EU-netwerk van creatieve hubs met steden en regio’s dragen bij tot de beleidsvorming voor de culturele en creatieve ecosystemen.

Arbeidsomstandigheden

Met het oog op de uitvoering van het werkplan voor cultuur 2019-2022 laat de Commissie een studie uitvoeren over het statuut en de arbeidsomstandigheden van kunstenaars en culturele en creatieve professionals. Deze zal worden gevolgd door een OCM-groep en een dialoog in het kader van Voices of Culture over de arbeidsomstandigheden van kunstenaars. Deze acties bouwen voort op eerdere initiatieven, zoals het OCM-verslag van 2012, dat kernbeginselen voorstelt voor een sterk kader ter ondersteuning van de mobiliteit van kunstenaars en culturele professionals (in 2016 vond een bijeenkomst plaats om de balans op te maken). Daarnaast is er de studie van het Europees Parlement uit 2006 over het statuut van kunstenaars in Europa, en de OCM-groep over innovatie en ondernemerschap in de culturele en creatieve sector uit 2018, waarin werd aanbevolen meer aandacht te besteden aan arbeidsomstandigheden.

Bredere financiering en regelgeving

Wat de financiering betreft, ondersteunt de EU ecosystemen via programma’s zoals Creatief Europa, Horizon 2020, Cosme (met inbegrip van Erasmus voor jonge ondernemers) en de Europese structuur- en investeringsfondsen.

Het regelgevingskader van de EU, waaronder de herziening van intellectuele-eigendomsrechten in het kader van de strategie voor een digitale eengemaakte markt, is ook van invloed op de ontwikkeling van de manier van werken van de culturele en creatieve sector en van empirisch onderbouwde beleidsvorming.