W planie prac w dziedzinie kultury na lata 2015–2018 wymieniono sektor kultury i kreatywny, gospodarkę kreatywną oraz innowacje jako jedne z czterech głównych priorytetów współpracy w zakresie kształtowania polityki kulturalnej. W nowym europejskim programie na rzecz kultury oraz planie prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022 podkreślono znaczenie sektora kultury i kreatywnego dla innowacji, tworzenia miejsc pracy, spójności oraz dobrobytu społeczeństw.
Sektor kultury i sektor kreatywny funkcjonują w ramach systemu powiązań z innymi sektorami. Ten systemowy charakter działalności oznacza, że sektory kulturalny i kreatywny są ściśle powiązane z różnymi innymi sektorami, zarówno pokrewnymi, jak i odmiennymi, i funkcjonują w sposób przekrojowy. Jest o tym mowa w sprawozdaniu grupy ds. otwartej metody koordynacji (OMK) w sprawie „Roli polityki publicznej w rozwoju potencjału przedsiębiorczości i innowacji sektora kultury i sektora kreatywnego.”
Powiązane systemy kultury i kreatywności wspierają rozwój innowacji. W szczególności dotyczy to coraz powszechniejszej, szeroko pojętej koncepcji innowacyjności, która wykracza poza czysto technologiczne innowacje w sektorze STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka). Obejmuje ona również sektor STEAM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka) oraz aspekty innowacji społecznych i społecznościowych. Systemowy charakter sektora kultury i sektora kreatywnego znajduje odzwierciedlenie w nowych programach, takich jak Horyzont Europa oraz WWiI (wspólnota wiedzy i innowacji) dla sektora kultury i kreatywnego, w których branże kulturalna i kreatywna odgrywają kluczową rolę.
Wsparcie i współtworzenie w ramach UE
Komisja Europejska skupiła się na systemowym podejściu do wspierania artystów, osób zawodowo związanych z kulturą i pracą twórczą oraz treści europejskich. Wykorzystuje do tego celu szereg inicjatyw, takich jak finansowanie w ramach programu „Kreatywna Europa” oraz inne środki wsparcia finansowego UE.
Finansowany ze środków UE projekt finansowanie, nauka, innowacje i patenty (ang. Finance, Learning, Innovation and Patenting - FLIP) powstały z myślą o sektorze kultury i kreatywnym powrócił do idei podejścia systemowego. Dzięki temu projektowi w styczniu 2020 r. zorganizowano konferencję z udziałem Komisji i ekspertów z państw członkowskich, której tematem była analiza osiągnięć w zakresie finansów, innowacji oraz innych tematów ważnych dla sektora kultury i sektora kreatywnego. Wnioski z konferencji [pdf].
Wymiana informacji
Informacje dodatkowe dotyczące sektora kultury i sektora kreatywnego znajdują się również na platformie Creatives Unite. Politykę w zakresie systemów kultury i kreatywności kształtują między innymi strategie eksperymentalne i współtworzenie. Wpływają na nią też wymiana dobrych praktyk z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego (dialog Głosy kultury) oraz partnerskie uczenie się. Ta ostatnia inicjatywa może odbywać się przy udziale centrów kreatywności, takich jak Europejska Sieć Kreatywnych Centrów współpracująca z miastami i regionami.
Warunki pracy
Aby wdrożyć plan prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022, Komisja zainicjowała badania na temat statusu i warunków pracy artystów oraz osób zawodowo związanych z kulturą i pracą twórczą. Po zakończeniu badań przyjdzie czas na działania grupy OMK i na dialog w ramach Głosów kultury na temat warunków pracy artystów. Działania te opierają się na wcześniejszych inicjatywach, takich jak sprawozdanie OMK z 2012 r., w którym zaproponowano podstawę dla ugruntowanych ram wspierania mobilności artystów i osób zawodowo związanych z kulturą (posiedzenie podsumowujące odbyło się w 2016 r.). Bardziej szczegółową analizę warunków pracy zalecają również zlecone przez Parlament Europejski badanie z 2006 r. dotyczące statusu artystów w Europie, jak i powołana w 2018 r. grupa OMK ds. innowacji i przedsiębiorczości w sektorze kultury i sektorze kreatywnym.
Finansowanie i regulacje
UE wspiera opisane systemy za pomocą programów takich jak Kreatywna Europa, Horyzont 2020, COSME (w tym „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców) lub europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych.
Unijne otoczenie regulacyjne, np. zmiany przepisów dotyczących praw własności intelektualnej w ramach strategii jednolitego rynku cyfrowego, także wpływa na sposób funkcjonowania sektora kultury i sektora kreatywnego, jak i na kształtowanie polityki w oparciu o fakty.