Stiúideonna ailtireachta: JSC Vilniaus Planas

Príomhurraitheoir: Bardas cathrach Vilnias

An bhliain a cuireadh an tionscadal i gcrích: 2022

Ábhair: adhmad

Achar iomlán: 1281 m2

Achar urláir inúsáidte 242 m²

Duaiseanna: Gradam Oidhreachta na hEorpa 2022

Cúlra cathrach/réigiúnach

Shainmhínigh Vilnias ‘10 bprionsabal d’ailtireacht ardcháilíochta i Vilnias’ atá tábhachtach chun íomhá na cathrach agus a cáilíocht saoil amach anseo a mhúnlú. Le dhá cheann de na prionsabail sin, tá sé i gceist foirgnimh stairiúla agus réada oidhreachta a chaomhnú agus a athúsáid agus iarrtar leo an chathair a fhorbairt ar bhealach níos inbhuanaithe.

Ainmníodh Užupis, an bruachbhaile stairiúil is sine i Vilnias, mar limistéar tosaíochta i Máistirphlean Chathair Vilnias agus i bplean bainistíochta Sheanbhaile Vilnias. Tá sampla iontach d’oidhreacht ailtireachta adhmaid ann: an teach ag Sráid Polocko 52. Meastar gurb é ceann de na foirgnimh adhmaid stairiúla is áille i Vilnias, agus tréigeadh é ar feadh na mblianta, rud a d’fhág gur tháinig meath suntasach air.

In 2019, áfach, chinn Bardas Chathair Vilnias an foirgneamh a athbhunú agus institiúid chultúrtha nua a bhunú, Músaem na hAiltireachta Adhmaid Uirbí (MUWA) mar bhonneagar cultúrtha a fhreastalaíonn ar riachtanais na sochaí comhaimseartha.

Réiteach

Tógtha sa 19ú haois, is sampla é an teach d’ailtireacht uirbeach adhmaid le snoíodóireacht nach bhfuil a sárú ann ar an taobh amuigh.

Bhí sé mar aidhm ag na hoibreacha athchóirithe, arna ndéanamh ag foireann idirdhisciplíneach d’oibrithe adhmaid, taighdeoirí polacrómacha, agus athchóiritheoirí, barántúlacht an fhoirgnimh a chaomhnú. Coinníodh 80% de na heilimintí maisiúcháin bunaidh ar an taobh amuigh bunaidh agus 70% de na ballaí agus de na struchtúir bharántúla. Chun úsáid ábhar nua a laghdú, bhain an fhoireann úsáid as eilimintí ó fhoirgnimh adhmaid scartáilte eile nuair nach bhféadfaí na cinn ón teach bunaidh a shábháil.

Rinneadh an maisiúchán ar an mballa taobh istigh a chaomhnú agus a athchóiriú go páirteach i gcomhréir le torthaí taighde ilcróim.

Cuireann MUWA ailtireacht adhmaid chun cinn mar réiteach inbhuanaithe atá neamhdhíobhálach don chomhshaol, agus mar chuid lárnach den chathair chomhaimseartha. Cuirtear taispeántas i láthair sa mhúsaem ina nasctar stair agus todhchaí na hailtireachta adhmaid uirbigh ar domhan, chomh maith leis an gcaoi a bhfuil sé faoi láthair, sin agus saothair le healaíontóirí áitiúla, agus le mic léinn agus céimithe Acadamh Ealaíon Vilnias.

Bhunaigh sé freisin ionad comhairliúcháin le bunachar sonraí ceardaithe chun cabhrú le húinéirí agus cónaitheoirí foirgneamh adhmaid i Vilnias foghlaim conas a dtithe a chothabháil agus a chaomhnú ar bhealach inbhuanaithe atá íogair ó thaobh na staire de.

Spreag athchóiriú an tí tionscadal comhchosúil in Šnipiškės, bruachbhaile eile de chuid Vilnias, áit a bhfuil mol turgnamhach d’ailtireacht adhmaid stairiúil agus chomhaimseartha beartaithe.

Critéir don ardchaighdeán (comhthéacs, ómós áite, éagsúlacht, áilleacht)

Le Músaem na hAiltireachta Uirbí Adhmaid, tá an chathair tar éis athchóiriú agus athbhrandáil inbhuanaithe a dhéanamh ar theach stairiúil adhmaid, rud a thugann sampla don tír agus don réigiún Baltach i gcoitinne.

Cuidíonn gníomhaíochtaí an mhúsaeim le feasacht a mhúscailt faoi aeistéitic agus úsáid chomhaimseartha na hoidhreachta ailtireachta adhmaid i measc cónaitheoirí agus cuairteoirí, rud a thugann foirgnimh stairiúla adhmadbhunaithe ar ais isteach sa chathairdhreach.

D’fhoilsigh an músaem catalóg de ghnéithe bunaidh na hailtireachta adhmaid i Vilnias agus d’eagraigh sé dhá chomhdháil idirnáisiúnta: le haghaidh ailtireacht adhmaid chomhaimseartha (2022) agus le haghaidh oidhreacht ailtireachta adhmaid i gcathracha (2023).

Ó osclaíodh é, tá an músaem ina phointe cruinnithe do mhuintir an cheantair. Chuidigh an t-ionad comhairliúcháin cheana féin le thart ar 100 saoránach foirgnimh adhmaid a chothabháil agus a athchóiriú.

Ó thaobh na healaíne de, tá ábhair agus foirmeacha barántúla ag an teach ó dheireadh an 19ú haois. A bhuí lena mhaisiú uathúil, tá idirdhealú idir é agus foirgnimh adhmaid chónaitheacha eile an ama, rud a thugann carachtar áit chónaithe fho-uirbeach dó.

Is sampla in situ é an músaem d’oidhreacht na hailtireachta adhmaid a neartaíonn sainaitheantas físeach Užupis, agus is áit inaitheanta é ag cónaitheoirí Vilnias.

Pleanáil agus bainistíocht 

6 ionadaí ó Bhardas Chathair Vilnias ón Roinn Cultúir, an Roinn um Chaomhnú na hOidhreachta Cultúrtha, an Roinn Bainistíochta Tionscadal.

Stiúrthóir Stiúrthóireacht Mhúsaeim Chuimhneacháin Vilnias

3 bhall foirne ó Mhúsaem na hAiltireachta Uirbí Adhmaid.

Chuir an chuideachta JSC Vilniaus vystymo kompanija maoirseacht theicniúil ar fáil.

Buiséad agus maoiniú 

Is é €1,183,597 luach iomlán an tionscadail, agus €506,991.18 de á mhaoiniú ag an Aontas Eorpach (Tosaíocht 7 ‘Fostaíocht ar ardchaighdeán agus rannpháirtíocht i margadh an tsaothair a chur chun cinn’ de chlár gníomhaíochta infheistíochta chistí an Aontais Eorpaigh), agus €676,606.63 arna mhaoiniú ag Bardas Chathair Vilnias.

Smaointe inaistrithe

1. Déan am agus acmhainní suntasacha a infheistiú i ndoiciméadacht agus i dtaighde, lena n-áirítear measúnuithe ailtireachta, taighde cartlainne agus suirbhéanna ar an láthair. Cinnteoidh sin go mbeidh an tionscadal ag teacht le bundearadh agus tábhacht chultúrtha an fhoirgnimh.
2. Bunaigh comhpháirtíochtaí le ceardaithe oilte agus le saineolaithe oidhreachta a bhfuil deimhnithe caomhnaithe oidhreachta cultúrtha acu agus a bhfuil saineolas acu ar theicneolaíochtaí traidisiúnta tógála agus ceardaíochta chun barántúlacht a choinneáil le linn an athchóirithe.
3. Tabhair tús áite don inbhuanaitheacht agus don bharántúlacht: maidir le húsáid na n-ábhar atá ann cheana agus tabhairt isteach eilimintí nua a íoslaghdú. Déan iarracht cothromaíocht a bhaint amach idir caomhnú agus riachtanais nua-aimseartha, agus cinntigh go bhfanfaidh an foirgneamh feidhmiúil agus ag an am céanna go bhfanfaidh sé dílis dá fhréamhacha stairiúla agus cultúrtha.