Ο κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας αποτελούνται από όλους τους κλάδους των οποίων οι δραστηριότητες βασίζονται σε πολιτιστικές αξίες ή άλλες καλλιτεχνικές ατομικές ή συλλογικές δημιουργικές εκφράσεις και ορίζονται στη νομική βάση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».
Η στήριξη στους τομείς αυτούς βασίζεται σε στοιχεία που εκπονεί η Eurostat στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήματος (ΕΣΣ) για τον πολιτισμό και των εργασιών του για τον περαιτέρω συντονισμό της εναρμόνισης των στατιστικών για τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό κλάδο (για παράδειγμα, μέσω της επανεξέτασης των τυπολογιών και της ορολογίας των δεικτών, της επικοινωνίας μέσω δεικτών και της συνάφειας για τη χάραξη πολιτικής).
Οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, από την άλλη πλευρά, απαιτούν εστίαση στα περαιτέρω στάδια της αξιακής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένων των σταδίων παραγωγής και διάδοσης των βιομηχανικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων.
Η σημασία του πολιτιστικού και του δημιουργικού τομέα
Οι κλάδοι του πολιτισμού και της δημιουργίας είναι σημαντικοί για τη διασφάλιση της συνεχούς ανάπτυξης των κοινωνιών και βρίσκονται στο επίκεντρο της δημιουργικής οικονομίας. Οι κλάδοι αυτοί που είναι κλάδοι με μεγάλη ένταση γνώσης και βασίζονται στην ατομική δημιουργικότητα και ταλέντα, παράγουν σημαντικό οικονομικό πλούτο. Είναι όμως κυρίως ζωτικής σημασίας για το κοινό αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας, του πολιτισμού και των αξιών. Από οικονομική άποψη, παρουσιάζουν ανάπτυξη άνω του μέσου όρου και δημιουργούν θέσεις εργασίας — ιδίως για τους νέους — ενισχύοντας παράλληλα την κοινωνική συνοχή.
Υποστήριξη των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργικότητας Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»
Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» αποτελείται από το υποπρογράμματα ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ και ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ (ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ), καθώς και τη Διατομεακή δράση.
Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» στηρίζει δραστηριότητες διασυνοριακής συνεργασίας και δικτύωσης για όλους τους πολιτιστικούς και δημιουργικούς κλάδους και συγχρηματοδοτεί σημαντικές πλατφόρμες και δίκτυα.
Προκειμένου να προετοιμαστεί η πρόταση προγράμματος για το προσεχές πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη 2021-2027», η Επιτροπή πραγματοποίησε διαβουλεύσεις με ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών και εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών. Οι διαβουλεύσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με την ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη 2014-2020» και αμφότερες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ανάγκες ορισμένων τομέων δεν καλύπτονταν επαρκώς στο τρέχον πρόγραμμα.
Η πρόταση για τη «Δημιουργική Ευρώπη 2021-2027» αποσκοπεί στην αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων με την προσθήκη νέας ειδικής τομεακής στήριξης σε τομείς όπως:
Οι εν λόγω τομεακές δράσεις θα επικεντρωθούν στη δημιουργία ικανοτήτων, την επαγγελματοποίηση και την ανάπτυξη ταλέντων, τη συλλογή δεδομένων για την καλύτερη κατανόηση των τομέων, καθώς και τις ευκαιρίες εξαγωγών. Θα αξιοποιήσουν και θα συμπληρώσουν τις δράσεις και τα έργα της ΕΕ που έχουν ήδη υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, όπως η πρωτοβουλία Music Moves Europe initiative.
Καινοτομία, επιχειρηματικότητα και χρηματοδότηση
Η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία είναι σημαντικά θέματα για τους κλάδους και τομείς του πολιτισμού και της δημιουργίας. Τα ζητήματα αυτά εξετάστηκαν λεπτομερέστερα από τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών. Τα αποτελέσματα μπορούν να βρεθούν, για παράδειγμα, στην έκθεση της ΑΜΣ με τίτλο «Ο ρόλος των δημόσιων πολιτικών στην ανάπτυξη του επιχειρηματικού δυναμικού και του δυναμικού καινοτομίας των κλάδων του πολιτισμού και της δημιουργίας» και σε μια λεπτομερή επισκόπηση των σχετικών πολιτικών και μελετών της ΕΕ.
Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας είναι εξίσου σημαντικό θέμα το οποίο έχουν εξετάσει οι εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και έχουν συμπεριλάβει τα πορίσματά τους στην έκθεση ΑΜΣ σχετικά με την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, με τίτλο «Προς αποδοτικότερα χρηματοπιστωτικά οικοσυστήματα».
Κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου 2020, το έργο FLIP(«Χρηματοδότηση, μάθηση, καινοτομία και ευρεσιτεχνία») για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας, από κοινού με εμπειρογνώμονες της Επιτροπής και των κρατών μελών, διοργάνωσε διάσκεψη για να εξετάσει λεπτομερέστερα τι έχει επιτευχθεί όσον αφορά τη χρηματοδότηση, την καινοτομία και άλλα συναφή θέματα για τον πολιτιστικό και τον δημιουργικό τομέα.
- Μάθετε περισσότερα για τα συμπεράσματα της διάσκεψης
Πέρα από αυτές τις ειδικές πρωτοβουλίες, υπάρχουν διάφορα ευρωπαϊκά συστήματα στήριξης για τον τομέα και τη βιομηχανία που αντιμετωπίζουν αυτά τα ζητήματα.
- Μηχανισμός εγγυήσεων πολιτιστικού και δημιουργικού κλάδου στο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη 2014-2020»
- Χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας των νέων κοινότητα γνώσης και καινοτομίας για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας
- επιλογές στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη
- Erasmus Νέοι Επιχειρηματίες
- Σχέδιο εταιρικής σχέσης WORTH
- Πρωτοβουλία STARTS (η καινοτομία στον κόμβο επιστήμης, τεχνολογίας και τεχνών), προγράμματος φιλοξενίας STARTS
- Στήριξη της ΕΕ για τις ψηφιακές νεοφυείς επιχειρήσεις
Δίκτυα στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο
- Ευρωπαϊκό δίκτυο δημιουργικών κόμβων
- Δίκτυο δημιουργικών κόμβων της ΕΕ
- Ευρωπαϊκό/-ά δίκτυο/-α εκκολαπτηρίων για καινοτομία που βασίζεται στη δημιουργικότητα
- Πανευρωπαϊκό δίκτυο κόμβων ψηφιακής καινοτομίας
- Περιφερειακή πρωτοβουλία για το δίκτυο Πολιτισμός και Δημιουργικότητα
- Δίκτυο Ευρωπαϊκών Περιφερειών για την έρευνα και την καινοτομία — Ομάδα εργασίας για τον σχεδιασμό και τη δημιουργικότητα
Για τη στήριξη του πολιτιστικού και του δημιουργικού κλάδου μέσω τεκμηριωμένης χάραξης πολιτικής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Eurostat εργάζονται για την κατάρτιση στατιστικών για τον πολιτισμό και άλλων σχετικών μελετών.