Stiúideonna ailtireachta: Lacaton & Vassal architectes, Frédéric Druot Architecture agus Christophe Hutin Architecture

Príomhurraitheoir: Ardchathair Bordeaux

An bhliain a cuireadh an tionscadal i gcrích: 2017

Ábhair: coincréit, gloine, polacarbónáit

Achar iomlán: 23,745 m2

Duaiseanna:

• 2016 Living places Simon Architecture Prize: buaiteoir
• Duais an Aontais Eorpaigh le haghaidh na hAiltireachta Comhaimseartha 2019 — Gradam Mies van der Rohe: buaiteoir

Cúlra cathrach/réigiúnach

Tá Grand Parc suite 800 m ó lár stairiúil na cathrach agus is coimpléasc é ina bhfuil 4,000 aonad tithíochta (túir agus barraí 22 stór) ar a bhfuil an lipéad ‘Ailtireacht chomhaimseartha den chéad scoth’.

Cuireadh tús in 2011 le machnamh ar thodhchaí cheantar Grand Parc. San áireamh sa phróiseas sin bhí comhairliúchán poiblí, staidéar ullmhúcháin agus plean gníomhaíochta comhordaithe idir an chathair, an chathair, an ardchathair, deontóirí (Aquitanis, InCité, CDC Habitat), agus Bordeaux Nord Aquitaine Polyclinic.

Ba é an toradh ná tionscadal domhanda chun 3,500 aonad tithíochta a athshlánú, 56 aonad a scartáil agus 1000 níos mó acu a thógáil, áiseanna poiblí a thógáil agus a athshlánú (naíonra, hallaí spóirt, hallaí pobail), agus spásanna poiblí a athstruchtúrú agus a athcháiliú. D’athbhunódh na hiarrachtaí sin cumas an cheantair lucht oibre seo áitritheoirí nua a mhealladh trína chuid cáilíochtaí a nochtadh.

Tógadh na trí bhloc de 530 aonad tithíochta sóisialta ‘Gounod, Haendel and Ingres – G,H, I’ idir 1954-1975. Bhí athchóiriú de dhíth orthu nuair a bhí an scartáil curtha as an áireamh. Chinn Aquitanis, oibreoir tithíochta sóisialta na cathrach, agus tacaíocht aige ó chathair Bordeaux agus ardchathair Bordeaux, iad a athrú ó bhonn agus iad a dhéanamh níos inbhuanaithe, agus ag an am céanna, cáilíocht saoil na n-áitritheoirí a fheabhsú ar chostas teoranta.

Réiteach

An chéad chéim a bhí ann ná an struchtúr a bhí ann cheana a leathnú. Cuireadh gairdíní geimhridh agus balcóiní leis na foirgnimh, rud a chuir solas agus spás breise 30 m² ar fáil do chónaitheoirí, agus is féidir teacht orthu ar dhoirse móra sleamhnáin gloinithe a nascann gach seomra leis an ngairdín geimhridh. Leis na hathruithe sin, cuireadh spás taitneamhach príobháideach ar fáil a bhfuil a leathchuid de taobh amuigh, agus cuireadh feabhas ar fheidhmíocht fuinnimh na bhfoirgneamh ag an am céanna.

Taobh thiar den ghloine nua ó urlár go síleáil, tá cuirtíní teirmeacha ann a chuireann insliú breise ar fáil. Ar an taobh eile, rinneadh façade éadrom de phainéil pholacarbónáite thrédhearcacha rocacha agus de ghloine i bhfrámaí alúmanaim agus cuirtíní gréine frithchaiteacha mar chuid de. Taobh istigh de na hárasáin, rinneadh uasghrádú ar na seomraí folctha agus an tsuiteáil leictreach. Lasmuigh díobh, tógadh ardaitheoirí nua, cruthaíodh hallaí rochtana, agus feabhsaíodh na gairdíní.

Le pleanáil agus sceidealú cuí, agus le húsáid modúl réamhdhéanta, bhíothas in ann gach árasán a athchóiriú laistigh de thréimhse 12-16 lá, rud a d’fhág go raibh cónaitheoirí in ann fanacht ina mbaile féin le linn na hoibre.

Critéir don ardchaighdeán (comhthéacs, ómós áite, éagsúlacht, áilleacht)

• Le claochlú na n-árasán, déantar barrfheabhsú ar thoisí, solas agus compord na n-árasán agus an chuma atá iontu, gan an t-eagrú struchtúrach atá ann cheana a mhodhnú, i gcomhréir le stádas Oidhreachta Domhanda ‘Bordeaux, Port na Gealaí’.
• Dá gcaomhnófaí foirgnimh atá ann cheana gan obair throm a dhéanamh, d’fhéadfadh an tionscadal an buiséad a dhíriú ar na méaduithe, ós rud é go raibh siad sin ríthábhachtach chun cáilíocht na n-aonad tithíochta a fheabhsú ar bhealach suntasach inbhuanaithe.
• Ghlac níos mó ná 1,000 duine páirt sa chomhairliúchán chun cabhrú le hionchais na gcónaitheoirí agus na n-úsáideoirí a shonrú. Cheap Aquitanis idirghabhálaí chun cumarsáid a éascú idir na tionóntaí agus foireann an tionscadail.
• Tá feabhas ó bhonn curtha ag an athchóiriú nuálach ar spás agus ar cháilíocht saoil na n-áititheoirí gan aon chomhghéilleadh a dhéanamh.
• Ba é ab aidhm don athbheochan íomhá na comharsanachta a athrú, soláthar tithíochta inacmhainne a chothabháil, agus próifíl na n-áitritheoirí a éagsúlú ag an am céanna.

Rialachas agus bainistíocht

Tosaíocht ag cathair agus ardchathair Bordeaux is ea cáilíocht ailtireachta, uirbeach, tírdhreacha agus oidhreachta a chur chun cinn. Tá an méid sin cumhdaithe i bplean gníomhaíochta comhlántaí an phlean bainistíochta do Bordeaux, Port na Gealaí, rud atá liostaithe mar Oidhreacht Dhomhanda ó bhí 2007 ann.

Chuir Bordeaux Métropole agus Cathair Bordeaux tús le plean Athbheochana Grand Parc agus fuair sé tacaíocht ó Aquitanis.

Bhunaigh an chathair foireann tionscadail le cabhair ó dhearthóir tírdhreacha agus ailtire a dhéanann monatóireacht ar na hoibríochtaí éagsúla a dhéantar sa cheantar. Cinntíonn an fhoireann sin go bhfuil na tionscadail i gcomhréir leis na cuspóirí a shainítear i dteannta a chéile chun Parc Grand a athcháiliú agus go bhfuil meas acu ar ghnéithe uirbeacha agus oidhreachta na dtionscadal sin.

D’oibrigh thart ar 30 duine ar chur i bhfeidhm an tionscadail sa riarachán áitiúil: ranna forbartha uirbí agus pleanála uirbí agus tithíochta, Coiste Áitiúil UNESCO Bordeaux, ailtire comhairliúcháin, agus foireann an tionscadail.

Buiséad agus maoiniú

€35 mhilliún chun aonaid tithíochta atá ann cheana a athchóiriú

• Chuir Aquitanis 77.9% den bhuiséad ar fáil (€27.65 milliún)
• Chuir Cathair Bordeaux 17.7% de ar fáil (€6.2 milliún)
• Chuir réigiún Nouvelle Aquitaine 2.3% de ar fáil (€795,000)
• Chuir Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa 2.1% de ar fáil (€737,000).

€1.6 milliún le haghaidh aonaid tithíochta nua

• Chuir Aquitanis 94.5% den bhuiséad ar fáil (€1.525 milliún)
• Chuir Cathair Bordeaux 4.8% de ar fáil (€76,800)
• Chuir Action Logement (grúpa arna bhunú ag rialtas na Fraince le heagraíochtaí comhpháirtíochta sóisialta chun tacú le rochtain ar thithíocht) 0.7% de ar fáil (€12,000).

Smaointe inaistrithe

Léiríonn claochlú GHI cleachtas samhlaíoch caomhnaithe agus léiríonn sé an chaoi a bhféadfaidh cruthú ailtireachta cur le stair foirgnimh nó cnuasaigh uirbigh agus é á chlaochlú ar bhealach suntasach ag an am céanna. Léiríonn sé freisin gur féidir le hoidhreacht ailtireachta an 20ú haois, le hoscailteacht agus cruthaitheacht, freastal ar riachtanais an lae inniu agus scartáil chostasach atá díobhálach don chomhshaol a sheachaint.

Leideanna ón gcathair

• I gcomhthéacs na géarchéime aeráide agus an ghanntanais acmhainní, ní féidir a mheas níos mó gur rogha í an scartáil.
• Roimh thús a chur le tionscadal athbheochana ar an scála seo, is ceart smaoineamh ar na buntáistí a bhaineann leis ar an leibhéal uirbeach agus an leibhéal sóisialta. Tá costas ag baint le tionscadail mar iad ach tá ardluach sóisialta, comhshaoil agus oidhreachta ag baint leo freisin.
• Tá comhairliúchán poiblí riachtanach i dtionscadal atá dírithe ar fhoirgnimh oidhreachta. Cuirfidh an ómós áite áitiúil agus an stair chomhroinnte bonn eolais faoi do thionscadal.