Skip to main content

Culture and Creativity

Zdravljica — Το μήνυμα της ευρωπαϊκής άνοιξης των εθνών (Σλοβενία)

Το «Zdravljica» είναι ένα ποίημα που γράφτηκε το 1844 από τον Σλοβένο ποιητή France Prešeren. Δημοσιεύτηκε μόλις το 1848, μετά την κατάργηση της λογοκρισίας στην αυτοκρατορία των Αψβούργων ως μέρος της άνοιξης των εθνών. Γραμμένο στη σλοβενική γλώσσα, έχει επηρεάσει την ανάπτυξη της σλοβενικής ταυτότητας και γενικότερα την προώθηση της ελευθερίας της έκφρασης. Η συνεχιζόμενη σημασία του Zdravlijca καταδείχθηκε το 1944, όταν οι παρτιζάνοι της Αντίστασης κατά του ναζισμού-φασισμού ανατύπωσαν το «Zdravljica» και όταν τραγουδήθηκε σε διάφορες περιστάσεις κατά τη δεκαετία του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κατά τη διάρκεια της περιόδου εκδημοκρατισμού που οδήγησε στην ανεξαρτησία της Σλοβενίας.

Το 1991 στη νέα Σλοβενική Δημοκρατία, η 7η στροφή του ποιήματος επελέγη ως ο εθνικός ύμνος. Στην εν λόγω στροφή, το ποίημα εκφράζει το ιδανικό της ειρηνικής συνύπαρξης όλων των εθνών. Απόσπασμα του ποιήματος αποτυπώνεται στο εθνικό κέρμα των 2 EUR και είναι επίσης χαραγμένο σε μνημείο που ανεγέρθηκε το 2008 μπροστά από το κτίριο Justus Lipsius του Συμβουλίου της ΕΕ στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια της σλοβενικής Προεδρίας της ΕΕ.

Το «Zdravljica» είναι αντιπροσωπευτικό του 1848 —της άνοιξης των εθνών ή του έτους της επανάστασης, που υπήρξε σημαντικό κίνημα στην ευρωπαϊκή ιστορία. Ο ρόλος της λογοτεχνίας, που έχει συνταχθεί σε εθνικές ή μειονοτικές γλώσσες, για την τόνωση των εθνικιστικών αισθημάτων και για τη διαμόρφωση των απαιτήσεων για εξάλειψη της λογοκρισίας και για το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, αντικατοπτρίστηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ενώ τα λογοτεχνικά επιτεύγματα του ποιητή France Prešeren είναι κεντρικής σημασίας για τη δημιουργία ενός σλοβενικού έθνους μέσω της γλώσσας και της λογοτεχνίας, το ποίημα προώθησε ταυτόχρονα το μήνυμα της ειρηνικής συνύπαρξης των εθνών.

Η θετική υποδοχή του ποιήματος και η διάδοσή του σε όλη την Ευρώπη μέσω μεταφράσεων στη γερμανική και σε σκανδιναβικές γλώσσες από τις δεκαετίες του 1860/1880, καθώς και στην αγγλική και άλλες γλώσσες από τα μέσα του 20ού αιώνα, κατέστησε το ποίημα ευρέως γνωστό. Επιπλέον, το ποίημα προωθεί διεθνές πνεύμα χωρίς αποκλεισμούς που σπάνια συναντάται σε εθνικό ύμνο.