Critéir incháilitheachta
Beidh ar láithreáin is iarrthóir ar an Lipéad Oidhreachta Eorpach an méid seo a leanas a léiriú ina n-iarratas:
- a luachanna intreacha Eorpacha
- an ról a bhí acu i gcultúr agus i stair na hEorpa agus/nó i bhforbairt an Aontais.
Tíortha incháilithe
Sainítear liosta na dtíortha incháilithe atá rannpháirteach sa ghníomhaíocht seo sa Chinneadh lena mbunaítear gníomhaíocht an Lipéid Oidhreachta Eorpaigh.
Iarrthóirí incháilithe
Sainítear liosta na láithreán incháilithe sa Chinneadh lena mbunaítear gníomhaíocht an Lipéid Oidhreachta Eorpaigh, lena gcuimsítear an méid seo a leanas:
- séadchomharthaí
- láithreáin nádúrtha, láithreáin faoi uisce, láithreáin seandálaíochta, láithreáin tionsclaíochta nó láithreáin uirbeacha
- tírdhreacha cultúrtha
- áiteanna cuimhneacháin
- earraí cultúrtha
- rudaí
- oidhreacht dholáimhsithe a bhaineann le háit, an oidhreacht chomhaimseartha san áireamh
Tionscadail incháilithe
Bronnann an tAontas Eorpach an Lipéad Oidhreachta Eorpach ar 3 chineál láithreán
- Láithreán aonair: iarratas ó láithreán amháin.
- Láithreán téamach náisiúnta: níos mó ná láithreán amháin, iad suite sa Bhallstát amháin, a dhíríonn ar théama sonrach amháin agus a chuireann comhiarratas isteach.
- Láithreán trasnáisiúnta: níos mó ná láithreán amháin, iad suite i mBallstáit éagsúla, a dhíríonn ar théama sonrach amháin agus a chuireann comhiarratas isteach, nó láithreán amháin atá suite ar chríoch dhá Bhallstát ar a laghad.
I gcás láithreáin trasnáisiúnta, bronntar an lipéad ar an láithreán trí chéile faoin ainm coitianta. Má chomhlíonann láithreán trasnáisiúnta na critéir go léir, tugtar tús áite don láithreán sin le linn an roghnúcháin.
Próiseas roghnúcháin
Critéir roghnúcháin
Le haghaidh gach próisis roghnúcháin dhébhliantúil
- féadfaidh gach Ballstát rannpháirteach suas le 2 láithreán a réamhroghnú gach ré bliain.
- roghnóidh an Painéal Eorpach láithreán amháin ansin in aghaidh an Bhallstáit rannpháirtigh
Leagtar síos in Airteagal 7 den Chinneadh na critéir maidir leis an réamhroghnú.
An próiseas réamhroghnúcháin
Leagann gach Ballstát rannpháirteach síos a chuid nósanna imeachta féin agus a fhéilire féin don phróiseas réamhroghnúcháin i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta.
Seolann na Ballstáit foirmeacha iarratais na láithreán réamhroghnaithe chuig an gCoimisiún faoin 1 Márta de bhliain an phróisis roghnúcháin, de réir fhéilire an Chinnidh.
An próiseas roghnúcháin
Is é painéal Eorpach saineolaithe neamhspleácha a roghnaíonn na láithreáin ar leibhéal an Aontais faoi fhreagracht an Choimisiúin Eorpaigh. Roghnaíonn an painéal sin uasmhéid de láithreán amháin in aghaidh an Bhallstáit.
Eisíonn an painéal tuarascáil faoi na láithreáin réamhroghnaithe agus moladh san áireamh maidir leis an lipéad a shannadh.
Ainmníonn an Coimisiún na láithreáin ansin ar a mbronnfar an lipéad, agus aird chuí aige ar mholadh an phainéil Eorpaigh.
Na láithreáin is iarrthóir nár roghnaíodh, féadfaidh siad iarratais nua a chur isteach lena réamhroghnú ar an leibhéal náisiúnta sna blianta ina dhiaidh sin.
Doiciméid iarratais
Mar atá sonraithe i ndoiciméad na dtreoirlínte maidir le láithreáin is iarrthóir, ba cheart do láithreáin is iarrthóir an méid seo a leanas a dhéanamh
- teagmháil a dhéanamh le comhordaitheoir náisiúnta an Lipéid Oidhreachta Eorpaigh chun eolas a fháil faoin bpróiseas réamhroghnúcháin ar leibhéal náisiúnta
- an fhoirm iarratais a líonadh agus a chur isteach chuig an gcomhordaitheoir náisiúnta lena mbaineann
Iarratais
Tá foirmeacha iarratais 2025 ar fáil trí na naisc thíos.
Má tá ceisteanna sonracha agat, téigh i dteagmháil leis an gCoimisiún Eorpach trí EAC-EUROPEAN-HERITAGE-LABEL-COORDINATION@ec.europa.eu.
Chun eolas breise a fháil agus chun ceisteanna ginearálta a chur maidir leis an bpróiseas iarratais, téigh i dteagmháil leis an gcomhordaitheoir náisiúnta sa Bhallstát lena mbaineann.
Bailíocht an lipéid a bhronntar
Is ar bhonn buan a bhronnann an tAontas Eorpach an Lipéad Oidhreachta Eorpach.
Déanann an Ballstát ábhartha monatóireacht rialta ar gach láithreán a bhaineann gradam amach chun a chinntiú go leanann sé de na critéir a chomhlíonadh maidir le sannadh an lipéid, agus chun a chinntiú go gcloíonn sé leis an tionscadal agus leis an bplean oibre a chuirtear isteach leis an iarratas.
Féadfaidh láithreáin diúltú don lipéad in am ar bith. Cuirfidh siad an méid sin in iúl do na Ballstáit lena mbaineann, agus ansin cuirfidh siadsan an Coimisiún ar an eolas. Tá tuilleadh eolais maidir le monatóireacht, tarraingt siar, nó diúltú ar fáil sa Chinneadh lena mbunaítear an ghníomhaíocht.
Roghnúcháin roimhe seo
Tá tuarascálacha na bpainéal Eorpach maidir leis na próisis roghnúcháin ar fáil i rannán na dTuarascálacha ag bun an leathanaigh.