Ο τομέας των εκδόσεων είναι από τις μεγαλύτερες πολιτιστικές βιομηχανίες στην Ευρώπη, με συνολική αξία αγοράς 36-38 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εκδοτών για το 2018, το σύνολο της αξιακής αλυσίδας του βιβλίου (συμπεριλαμβανομένων συγγραφέων, βιβλιοπωλών, εκδοτών, σχεδιαστών κ.λπ.) εκτιμάται ότι απασχολεί πάνω από μισό εκατομμύριο άτομα. Με περισσότερους από 500.000 τίτλους που δημοσιεύονται ετησίως, ο ευρωπαϊκός τομέας βιβλίου είναι εξαιρετικά πλούσιος και ποικιλόμορφος.

Ωστόσο, πολλά από τα ευρωπαϊκά βιβλία δεν είναι προσβάσιμα στους Ευρωπαίους. Πρωταρχικοί λόγοι είναι ο γλωσσικός και γεωγραφικός κατακερματισμός των αγορών και η κυριαρχία των βιβλίων που είναι γραμμένα στα αγγλικά και αντιπροσωπεύουν το 80-90 % των διαθέσιμων μεταφράσεων στην Ευρώπη. Τα λογοτεχνικά έργα πολλών ευρωπαϊκών χωρών πολύ σπάνια μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες. Ως εκ τούτου, πολλοί Ευρωπαίοι αναγνώστες δεν έχουν πρόσβαση στον πλούτο και την πολυμορφία της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Ο τομέας του βιβλίου έχει επίσης πληγεί από την αργή προσαρμογή στην ψηφιακή μετάβαση και τη σταθερή μείωση της ανάγνωσης λογοτεχνικών έργων.

Η κρίση της νόσου COVID-19 ενίσχυσε περαιτέρω αυτές τις τάσεις και την ανάγκη στήριξης της ανάκαμψης και της ανταγωνιστικότητας του τομέα του βιβλίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει τον τομέα του βιβλίου συνδυάζοντας εργαλεία και πολιτικές όπως η χρηματοδότηση, ο διάλογος και οι κανονισμοί.

Στήριξη του τομέα του βιβλίου από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»

Οι κυριότεροι στόχοι του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» είναι η ενίσχυση της κυκλοφορίας των λογοτεχνικών έργων στην Ευρώπη, η διαφοροποίηση του κοινού των ευρωπαϊκών βιβλίων και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του εκδοτικού τομέα.

Υποστήριξη λογοτεχνικής μετάφρασης

Το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» παρέχει συγχρηματοδότηση σε εκδότες για την ενθάρρυνση της μετάφρασης και της έκδοσης βιβλίων, ιδίως από λιγότερο εκπροσωπούμενες γλώσσες. Η οικονομική στήριξη καλύπτει το 50 % των δαπανών μετάφρασης, αλλά και τη διανομή και την προώθηση σε ευρύτερο κοινό. Οι περισσότερες από τις δραστηριότητες προώθησης (επισκέψεις συγγραφέων, φεστιβάλ, αναγνώσεις) διοργανώνονται σε συνεργασία με βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες ή φεστιβάλ λογοτεχνίας που ενισχύουν το τοπικό/εθνικό οικοσύστημα βιβλίων.

Από την έναρξη του προγράμματος έχουν επιλεγεί περισσότερα από 320 σχέδια που έχουν υποβάλει Ευρωπαίοι εκδότες για τη μετάφραση και την προώθηση περισσότερων από 2700 βιβλίων από 41 διαφορετικές γλώσσες σε όλη την Ευρώπη. Η ποικιλία των γλωσσών και των ειδών αντικατοπτρίζει πλήρως τις γλώσσες και την πολιτιστική πολυμορφία της λογοτεχνίας στην Ευρώπη.

• Μάθετε περισσότερα για την υποστήριξη των λογοτεχνικών μεταφράσεων

Συνεργασία και πλατφόρμα για την προώθηση των έργων

Εκτός από τη στήριξη των λογοτεχνικών μεταφράσεων, το πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί διάφορα σχέδια για συνεργασία και πλατφόρμες. Τα ακόλουθα σχέδια που έχουν ολοκληρωθεί ή είναι σε εξέλιξη αποτελούν παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο η Δημιουργική Ευρώπη στηρίζει τον τομέα του βιβλίου σε όλη την αξιακή αλυσίδα, από τον συγγραφέα έως τον αναγνώστη.

• Αξιοποίηση ταλέντων: Η CELA Connecting Emerging Literary Artists) καταρτίζει και συνδέει 30 νεοεμφανιζόμενους συγγραφείς, 80 νεοεμφανιζόμενους μεταφραστές και 6 νεοεμφανιζόμενους επαγγελματίες λογοτεχνίας και, με τον τρόπο αυτό, παρέχει μοναδική ευκαιρία στις μικρές γλώσσες και ώθηση για αλλαγή.
• Διαδικτυακή προβολή και διανομή: Το πανευρωπαϊκό ψηφιακό εγχείρημα «European comics» διαχειρίζονται 13 Ευρωπαίοι εκδότες κόμικς από 8 ευρωπαϊκές χώρες. Συμβάλλει στην προώθηση και την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών κόμικς και εικονογραφημένων μυθιστορημάτων μέσω διαφόρων δράσεων
  • με τη δημιουργία συλλογικού ψηφιακού καταλόγου
  • με τη διοργάνωση περιηγήσεων για συγγραφείς και εκδηλώσεων σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική
  • και με τη δημιουργία ιστότοπου για αναγνώστες και επαγγελματίες των κόμικς  
• Προώθηση της ποίησης: Η πλατφόρμα Versopolis, που δημιουργήθηκε το 2017, έχει μεγαλώσει με την πάροδο των ετών και περιλαμβάνει 23 φεστιβάλ ποίησης και λογοτεχνίας στην Ευρώπη. Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν προβάλει πάνω από 200 ποιητές από 32 διαφορετικές ευρωπαϊκές γλώσσες και 1 800 και πλέον ποιήματα έχουν δημοσιευτεί στον ιστότοπο.
• Δικτύωση μεταξύ επιχειρήσεων: Το ALDUS (Δίκτυο Ευρωπαϊκών Εκθέσεων Βιβλίου) είναι ένα διεθνές δίκτυο των μεγαλύτερων εκθέσεων βιβλίου στον κόσμο (Φρανκφούρτη και Μπολόνια), διάφορων εκθέσεων εθνικής εμβέλειας και ενώσεων εκδοτών, με απώτερο στόχο την περαιτέρω επαγγελματοποίηση του ταχέως μεταβαλλόμενου ευρωπαϊκού τοπίου εκδόσεων.
• Η συμμετοχή του κοινού — SILO (Social Inclusive Literature Operations) έχει ως στόχο να καταστήσει την ξένη ευρωπαϊκή λογοτεχνία προσβάσιμη σε όλους. Οργανώσεις από επτά χώρες συνεργάζονται απευθείας με τους πολίτες, προσελκύοντας πρόσφυγες, νοσοκομειακούς ασθενείς, νέους ενήλικες, κρατούμενους, μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ηλικιωμένους για να μεταφέρουν τη λογοτεχνία στους δρόμους των πόλεων, μέσα στα νοσοκομεία και οπουδήποτε χρειάζεται μια καλή ιστορία.
• Ανάγνωση και εκπαίδευση: Το σχέδιο READ ON (Διαβάζοντας με στόχο την απόλαυση, την επιτυχία και την πνευματική καλλιέργεια των νέων ανθρώπων) έχει ως στόχο να αυξήσει το ενδιαφέρον των νέων για τη λογοτεχνία και να προσελκύσει την προσοχή τους καλλιεργώντας τη χαρά της ανάγνωσης και χρησιμοποιώντας παράλληλα τις ψηφιακές δεξιότητές τους. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, για την οποία δραστηριοποιείται μια σύμπραξη έξι χωρών, διοργανώνονται εκδηλώσεις σε σχολεία, σε φεστιβάλ νεολαίας, μπαρ και ανεπίσημους χώρους, και προσφέρονται διαδικτυακές λύσεις για την εξοικείωση των νέων με τα βιβλία. Η ταχέως μεταβαλλόμενη ψηφιακή κοινωνία δεν είναι εχθρός, αλλά ένας τρόπος περαιτέρω ανάπτυξης των δεξιοτήτων ανάγνωσης των νέων τις οποίες θα χρειαστούν για μελλοντική επιτυχία στην ακαδημαϊκή, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή.

Τι περιμένουμε από το επόμενο πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη» (2021-27)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ενισχύσει τη στήριξή της στον τομέα του βιβλίου στο πλαίσιο του μελλοντικού προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη» με αυξημένη χρηματοδότηση για τη μετάφραση και την προώθηση βιβλίων και ειδική τομεακή στήριξη για την αύξηση της κατάρτισης, της επαγγελματοποίησης και της δικτύωσης εντός του τομέα του βιβλίου.

Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUPL) δίνει έμφαση στη δημιουργικότητα και τον πλούτο της σύγχρονης λογοτεχνίας της Ευρώπης στον τομέα της μυθιστορίας. Με τον τρόπο αυτό προωθεί την κυκλοφορία λογοτεχνικών έργων στην Ευρώπη και ενθαρρύνει την αύξηση του ενδιαφέροντος για μη εθνικά λογοτεχνικά έργα.

Η απονομή των βραβείων συνδιοργανώνεται από το Συμβούλιο Ευρωπαίων Συγγραφέων (EWC), την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Εκδοτών και την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ομοσπονδία Βιβλιοπωλών, με την υποστήριξη του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη». Χάρη στο βραβείο αυτό και από την πρώτη του διοργάνωση το 2008, 135 νεοεμφανιζόμενοι συγγραφείς από 41 ευρωπαϊκές χώρες έχουν γίνει γνωστοί σε νέες αγορές, καθώς το έργο τους έχει μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

• Μάθετε περισσότερα για το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Διάλογος και συνεργασία με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη

Η Επιτροπή βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τους επαγγελματίες του τομέα και πρόσφατα συγκρότησε ομάδα, βάσει της ανοικτής μεθόδου συντονισμού, για την πολυγλωσσία και τη μετάφραση, η οποία έχει ως στόχο να διατυπώσει συστάσεις σχετικά με τρόπους για τη βελτίωση της κυκλοφορίας των έργων στην Ευρώπη και την ενίσχυση του τομέα της μετάφρασης.

The European Union Prize for Literature

This prize puts a spotlight on the wealth of creativity and diversity of Europe’s contemporary literature, particularly in the field of fiction. In this way, it promotes the circulation of literature within Europe and to encourages greater interest in non-national literary works.

The prize is organised by the Federation of European Publishers and the European and International Booksellers Federation, with the support of Creative Europe. Thanks to this prize and since its first edition in 2008, 135 emerging authors from 41 European countries have reached new markets as their works have been translated into several languages.

European Union Prize for Literature

Day of European Authors

The Day of European Authors is a new initiative of the European Commission to connect younger generations with book reading and to help them discover the diversity of European literature. The Day is also an opportunity to emphasise the importance of all the programmes and initiatives already running in individual EU countries to promote reading. The first edition of the Day of European Authors took place on 27 March 2023.

Day of European Authors

Dialogue and cooperation with EU member states and stakeholders

The Commission is in constant dialogue with the sector through, for instance, Open Method of Coordination (OMC) groups bringing together representatives and policymakers form EU members state and practitioners from the book value chain.

OMC report on translation and multilingualism - Translators on the cover report

The EU Expert Group on Multilingualism and Translation published its "Translators on the Cover" report in February 2022 on the role of translators for the cultural and creative sectors and the circulation of books in Europe.

The report proposes recommendations to improve translators’ working conditions and professional developments.

It also includes recommendations on how EU and member states’ public institutions can work together to stimulate the translation and the promotion of European books. The focus of the report is on literary translation, but the expert group gives also key recommendations for the audiovisual and theatre translation sectors.

Future OMC group on libraries

Libraries play a key role in Europe’s democratic, social, cultural, and educational landscape at all levels. The recently adopted EU Work plan for culture 2023-26 endorsed by the culture ministers provides for the establishment of a new OMC group on public libraries to be launched in 2024.

The group will explore the future of public libraries and in particular how to strengthen the multiple roles of libraries as gateways to and transmitters of cultural works, skills and European values.