Tip ta' proġett:  Governanza/ Politika

Sponsor prinċipali: il-belt ta’ Praga 

Sena ta’ tlestija: 2014 

Belt / sfond reġjonali

Praga għandha ambizzjonijiet kbar biex treġġa’ lura l-impatt negattiv ta’ ppjanar preċedenti kkonċentrat fuq il-karozzi. Fl-2013, is-Sala tal-Belt ta’ Praga kkonvertiet l-istituzzjoni tal-ippjanar preċedenti fl-Istitut għall-Ippjanar u l-Iżvilupp ta’ Praga (IPR Prague). L-għan kien li jinħoloq korp konsultattiv arkitettorali u tal-ippjanar għall-belt. L-IPR Prague ngħata l-kompitu ta’ approċċ komprensiv għat-titjib tal-kwalità tal-ispazji pubbliċi u għall-ippjanar ġenerali fil-belt.  

Il-belt qed tistinka biex tipproteġi l-patrimonju tagħha u l-karattru uniku tad-diversi viċinati tagħha filwaqt li tillimita t-tixrid urban, ittejjeb l-ambjent urban biex twieġeb għall-ħtiġijiet tar-residenti, u tadatta għat-tibdil fil-klima. B’waħda mill-akbar żoni ta’ Patrimonju Dinji tal-UNESCO fl-Ewropa, Praga qed tiffaċċja sfidi uniċi fir-rigward tal-immaniġġar tal-isfera pubblika u l-inkorporazzjoni tal-istrateġiji ta’ mitigazzjoni tat-tibdil fil-klima. 

Il-belt għamlet l-ambjent mibni ta’ kwalità għolja prijorità, billi indirizzat ħafna snin ta’ kostruzzjoni u manutenzjoni ta’ spazju pubbliku ta’ kwalità baxxa. 

Soluzzjoni

Il-Manwal tal-Ispazju Pubbliku hu dokument pubbliku li jistabbilixxi l-prinċipji, ir-regoli, ir-rakkomandazzjonijiet u l-kriterji għall-ħolqien ta’ spazji pubbliċi. Maħruġ fl-2014 mill-IPR Prague, iservi bħala gwida għall-istrateġija tal-belt għal titjib futur fl-isfera pubblika. 

Il-manwal hu indirizzat lil kull min hu attiv fl-investiment, l-ippjanar, id-disinn, l-approvazzjoni, il-manutenzjoni, u l-operat tal-ispazju pubbliku (uffiċjali tal-belt u tad-distretti muniċipali, pjanifikaturi u disinjaturi, investituri privati u l-pubbliku). 

Permezz ta’ lingwaġġ u illustrazzjonijiet sempliċi, jikkomunika b’mod ċar l-għanijiet u l-prinċipji biex il-qasam pubbliku jsir aktar abitabbli u anqas orjentat lejn il-karozza. Il-kontenut jinkludi d-diversi tipi ta’ spazji pubbliċi u r-rwol tagħhom fil-belt, fix-xenarju tat-toroq u fl-immaniġġar tat-traffiku għal spazji pubbliċi kwalitattivi u komponenti individwali (eż., għamara tat-toroq, siġar, elementi tekniċi, uċuħ).  

Sa mill-pubblikazzjoni tiegħu, żewġ dokumenti komplementari għenu biex jitlesta l-manwal: “Arti fl-Ispazju Pubbliku” u “Katalogu tal-Elementi Rakkomandati”. 

Evalwazzjoni tal-2015 mill-arkitetti u l-pjanifikaturi urbani faħħret l-impatt pożittiv tiegħu fuq il-qasam pubbliku, u mmarkat bidla lejn il-kwalità tal-ispazji pubbliċi tal-belt. L-aħjar indikatur tas-suċċess tal-manwal jibqa’ l-użu kontinwu u t-titjib tiegħu permezz ta’ dokumenti komplementari immirati. 

Kriterji għal kwalità għolja (kuntest, sens ta’ post, diversità, sbuħija)

• Bl-integrazzjoni tal-kontribuzzjonijiet mill-arkitetti, l-inġiniera, l-impjegati taċ-ċivil, u partijiet ikkonċernati oħrajn, il-manwal hu eżempju ewlieni ta’ kif jiġu indirizzati l-immaniġġar u l-amministrazzjoni frammentati tal-ispazju pubbliku billi jiġu stabbiliti standards tajbin. Hu juri wkoll kif il-kunsiderazzjonijiet ambjentali jistgħu jiġu integrati fl-ispazji pubbliċi fil-belt.  
• L-IPR Prague ppubblika fuljett disponibbli biċ-Ċek u bl-Ingliż biex jippreżenta l-prinċipji bażiċi stabbiliti fil-Manwal tad-Disinn tal-Ispazju Pubbliku ta’ Praga u l-Istrateġija proposta għall-Iżvilupp tal-Ispazju Pubbliku. Hu miktub b’mod aċċessibbli għal dawk li mhumiex professjonisti.   
• Il-manwal għen biex jagħti bidu għal diversi dokumenti importanti ta’ segwitu, inkluż Katalogu ta’ Elementi Rakkomandati tal-Ispazji Pubbliċi, li jibni fuq il-linji gwida tal-manwal u joffri aktar soluzzjonijiet imfasslin apposta li jqisu l-karattru ta’ siti speċifiċi. 
• Fil-prattika, l-implimentazzjoni tal-manwal kienet proċess twil. Madankollu, hu ġie aċċettat mill-ħafna partijiet ikkonċernati involuti fit-teħid ta’ deċiżjonijiet dwar l-ispazju pubbliku fil-belt. Mal-approvazzjoni tiegħu, il-manwal ta mandat li l-organizzazzjonijiet taħt il-Belt ta’ Praga jaderixxu mal-linji gwida tiegħu fi proġetti, pjanijiet, investimenti fl-ispazju pubbliku, u meta jikkummentaw dwar dokumenti metodoloġiċi u leġiżlattivi.  

Governanza u mmaniġġar

Staff ta’ 12 mill-IPR Prague ħadem fuq il-Manwal tal-Ispazju Pubbliku oriġinali. Żewġ impjegati tal-IPR Prague flimkien ma’ membri ta’ diversi gruppi ta’ ħidma magħmulin minn partijiet ikkonċernati jkomplu jaħdmu fuq id-dokumenti komplementari. 

Il-Manwal tal-Ispazju Pubbliku u d-dokumenti assoċjati ġew żviluppati f’kollaborazzjoni mill-qrib mal-amministrazzjoni tal-belt u partijiet ikkonċernati oħrajn, bħall-Amministrazzjoni tat-Toroq Tekniċi, il-fornituri tat-trasport pubbliku, il-fornituri tal-utilitajiet, id-distretti tal-bliet, u istituzzjonijiet oħrajn involuti fiż-żamma tat-toroq u ż-żoni pubbliċi fi Praga. 

Baġit u finanzjament

Il-manwal inħoloq mill-istaff tal-IPR Prague bħala parti mill-operazzjonijiet regolari tagħhom. Bl-użu ta’ approssimazzjoni tal-ħin imqatta’ fl-iżvilupp tal-manwal, l-ispiża tista’ tiġi stmata għal €200,000. Il-baġit totali ġej mill-Belt ta’ Praga. 

Ideat trasferibbli

Il-manwal hu l-ewwel għodda f’approċċ komprensiv usa’ biex tittejjeb il-kwalità tal-ispazji pubbliċi ta’ Praga. Hu ta’ importanza fundamentali mhux biss għal Praga, iżda serva wkoll ta’ ispirazzjoni għal bliet oħrajn fir-Repubblika Ċeka u barra mill-pajjiż.  

Pariri mill-belt/reġjun

• Ittraduċu d-dokumenti importanti bl-Ingliż, peress li dan hu kruċjali għall-promozzjoni tal-komunikazzjoni u l-iskambju ma’ bliet oħrajn. 
• Involvu lill-partijiet ikkonċernati mill-bidu biex tiżguraw li l-manwali ta’ gwida jissodisfaw il-ħtiġijiet tagħhom. 
• Agħmlu kwalunkwe manwal għad-disinn tal-ispazju pubbliku kemm jista’ jkun faċli għall-utent u aċċessibbli biex jiġi żgurat l-aktar livell għoli ta’ konformità mal-manwal.
• Iddjalogaw mal-istituzzjonijiet responsabbli għal rekwiżiti leġiżlattivi b’mandat legali biex jittejjeb ix-xenarju urban f’konformità mar-rakkomandazzjonijiet.