Studios tal-arkitettura: n'UNDO

Sponsor prinċipali: Kunsill tal-Belt ta’ Manilva

Sena ta’ tlestija:  2022

Premjijiet: Premju Spanjol għall-Urbaniżmu Nazzjonali tal-2022

Belt / sfond reġjonali

Manilva hi muniċipalità kostali fil-provinċja ta’ Málaga, Andalusija. Il-lokalità tagħha, il-kultura tal-inbid, u l-patrimonju tagħha jagħmluha destinazzjoni turistika. Din kienet waħda mill-aktar muniċipalitajiet li qed jiżviluppaw malajr fil-Costa del Sol f’dawn l-aħħar għaxar snin, u l-popolazzjoni tagħha kważi ttripplat. Fl-2019, aktar minn terz tar-residenti tagħha kienu barranin, prinċipalment mir-Renju Unit. Għalkemm hu magna ekonomika, it-turiżmu jżid it-traffiku u t-tniġġis u jagħmel pressjoni fuq is-servizzi u l-provvisti muniċipali.

F’dawn l-aħħar snin, il-muniċipalità kienet qed taġġorna l-ippjanar urban u territorjali tagħha biex tallinea ruħha mal-istrateġiji reġjonali, nazzjonali u internazzjonali li jindirizzaw il-kriżi klimatika. L-aġenda urbana lokali u l-pjan ta’ azzjoni relatat tagħha jenfasizzaw bil-qawwa s-sostenibbiltà, ir-rinaturazzjoni, id-dekarbonizzazzjoni u r-reżiljenza għall-klima fl-oqsma ta’ politika kollha.

F’konformità ma’ dawn l-objettivi, l-Uffiċċju tal-Ippjanar Urban Muniċipali kkummissjona lill-uffiċċju tekniku n’UNDO biex iwettaq studju u jipproponi strateġija għat-titjib u r-riġenerazzjoni tal-ambjent urban u tal-madwar ta’ Manilva. Il-metodoloġija n’UNDO hi bbażata fuq il-prinċipji ta’ intervent minimu (“Do not do”, “Undo”, u “Redo”) għal impatt massimu.

Soluzzjoni

L-assistenza teknika rriżultat f’għodda għat-teħid tad-deċiżjonijiet dwar l-ippjanar urban: il-“#Manilva Plan n’2030”. Dan joffri proposti u strateġiji konkreti għall-iżvilupp sostenibbli ta’ Manilva fit-terminu qasir, medju u twil, li jippermettu eżekuzzjoni flessibbli, feedback u adattament għall-bidliet.

Dan il-pjan jinkludi 212-il azzjoni speċifika u indipendenti, ikkoordinati permezz ta’ 3 strateġiji:

• Manilva, naturali u kulturali
• Manilva, konnessa u aċċessibbli
• Manilva, ħajja s-sena kollha

Il-proposti jistgħu jiġu eżegwiti b’mod indipendenti u mingħajr ordni stabbilita minn qabel biex jiġu żgurati kwalità, kontroll u aġġustament mill-ġdid akbar maż-żmien.

Xi eżempji jinkludu r-riabilitazzjoni ta’ bini abbandunat għall-akkomodazzjoni, it-tnaqqis tat-traffiku tal-karozzi fiċ-ċentru urban, il-passaġġi ħodor biex iż-żoni periurbani jiġu konnessi maċ-ċentru, iż-żarmar ta’ 7.5 km ta’ awtostrada li jgħaddu miċ-ċentru tal-belt, żoni ta’ parking sa 200 metru mill-kosta, u l-istabbiliment ta’ pjattaforma permanenti għall-parteċipazzjoni taċ-ċittadini.

Fil-fażi tal-analiżi u tal-proposta, il-Kunsill tal-Belt ta’ Manilva inkluda diversi aġenti mill-amministrazzjoni pubblika, rappreżentanti eletti, u s-soċjetà ċivili (residenti, negozji, organizzazzjonijiet tal-patrimonju). Dawk il-perspettivi diversi ħolqu stampa fina taż-żona u kkontribwew għal proposti konkreti lejn mudell urban sostenibbli fuq terminu qasir, medju u twil.

Kriterji għal kwalità għolja (kuntest, sens ta’ post, diversità, sbuħija)

• L-analiżi twettqet fuq skali differenti (territorjali, muniċipali, tat-triq) biex tagħmel viżibbli u tgħaqqad id-diversi realtajiet li jeżistu flimkien fil-kumplessità territorjali u urbana u biex tinvolvi lill-aġenti kollha marbuta mal-proċess. Hi tiffavorixxi l-inklużjoni ta’ perspettivi differenti li jvarjaw minn perċezzjonijiet suġġettivi għal approċċi aktar tekniċi.
• L-analiżi kienet tinvolvi rieżami tal-pajsaġġi kulturali, tal-patrimonju u ekoloġiċi, tas-sostenibbiltà territorjali, tat-tifrix urban u tad-diversità. Hi eżaminat ukoll il-konnessjoni bejn il-muntanji u l-kosta u l-impatt doppju tat-turiżmu.
• Il-metodoloġija hi kkaratterizzata mill-adattabbiltà, il-proċess olistiku, u n-natura parteċipattiva tagħha, bi djalogu kontinwu fil-fażijiet kollha mfasslin għal każijiet speċifiċi bi skedi ta’ żmien flessibbli. Ir-riżultat hu format aċċessibbli u prattiku b’appoġġ diġitali biex jiffaċilita l-immaniġġar tal-pjan u l-monitoraġġ tal-fażijiet differenti: I. Analiżi u dijanjożi, II. Proposti u Strateġija, III. Implimentazzjoni u, IV. Evalwazzjoni.

Governanza u mmaniġġar

Din il-ħidma ġiet promossa u ssorveljata mill-unità teknika u legali tad-Dipartiment tal-Ippjanar Urban tal-Kunsill tal-Belt ta’ Manilva.

Biex jiġi żviluppat il-Pjan n’, in-numru ta’ staff u l-profili tekniċi huma adattati għad-daqs taż-żona u l-kundizzjonijiet lokali. F’Manilva, ġew żviluppati biss il-Fażi I (Analiżi u dijanjożi) u II (Proposti u definizzjoni tal-istrateġija) tal-Pjan n”, bl-involviment ta’ manager tat-tim u żewġ pjanifikaturi urbani, appoġġjati minn profili oħrajn għal oqsma speċifiċi bħax-xjenzi ambjentali u l-ekoloġija.

Baġit u finanzjament

Il-baġit għall-assistenza teknika għall-ħidma preparatorja tal-Aġenda Urbana Lokali u l-Pjan ta’ Azzjoni tagħha kien ta’ €14,500 (Fażi 1 u 2), iffinanzjat mill-Uffiċċju tal-Ippjanar Urban Muniċipali ta’ Manilva.

Ideat trasferibbli

Il-metodoloġija tal-Pjan n’UNDO hi replikabbli f’diversi kuntesti u skali.

Pariri mill-belt:

• Kunu ċerti mill-impenn politiku u tekniku mill-bidu nett. Ipprijoritizzaw il-proċess fuq ir-riżultati.
• Jeħtieġ li jkollkom idea ċara tal-ħtiġijiet lokali fir-rigward tal-Aġenda 2030 għall-Iżvilupp Sostenibbli.

Ibdew bl-ewwel żewġ stadji tal-metodoloġija, li jeħtieġu minimu tar-riżorsi biex tinkiseb perspettiva tal-possibbiltajiet u l-istrateġiji li jistgħu jiġu applikati fit-territorju tagħkom.